In en om Ellewoutsdijk, op de zuidpunt van Zuid-Beveland, verwierf Jan Christiaan
van Hattum in 1881 uitgestrekte gronden. De aannemer Van Hattum, rijk geworden
door - onder meer - zijn aandeel in het graven van het Suezkanaal en de aanleg van
de Transvaalspoorweg, liet er in neo-gothische stijl zijn zomerresidentie Zorgvliet bou
wen. Dit grote complex van gebouwen en tuinen, een niet alledaagse gewaarwording
in de Zeeuwse polder, werd al gauw Het Witte Mirakel of Het Suikerkasteel genoemd.
Het verrees op de plaats waar het in 1822 afgebroken Slot te Elsdijk had gestaan. Jan
Christiaan van Hattum, te Ellewoutsdijk gehuwd met vrouwe F.W.D.C.A. Prümers,
dochter van de burgemeester/notaris/ambachtsheer, verkreeg in 1881 de ambtelijke
rechten over Ellewoutsdijk, Driewegen, Coudorpe en Everingen. De koopsom bedroeg
zeventien duizend guldens.
Het landgoed besloeg een groot gedeelte van de terreinen ten oosten (het kasteel,
annex schilderijenzaal en theater) en ten westen (middeleeuwse burchtheuvel, her
tenkamp, vogelhuis, Toscaanse serres en tuinen) van de traverse Lange Viele. Bij de
oorlogshandelingen van 1944 werd Zorgvliet grotendeels verwoest. Na de bevrijding
werd langdurig gewerkt aan een herstelplan. Er werden twee grote huizen gebouwd,
het huidige Zorgvliet (oost) en de villa in de overtuin (west). Lange tijd werden deze
huizen bewoond door de derde ambachtsheer ir F.W.D.C.A. van Hattum van Elle
woutsdijk en diens neef mr F.W.D.C.A. van Hattum. De huidige bewoonster van het
ambachtsherenhuis, mevrouw A..A. Pesch-van Hattum, stamt af van de tweede am
bachtsheer Martinus Johannis van Hattum van Ellewoutsdijk die in 1922 om het leven
kwam bij de ramp met het stoomschip Orania. Te zijner nagedachtenis werd in 1924
het neo-classicistische MJ. Van Hattum-hu\s, nu verenigingsgebouw, opgericht.
Wie Ellewoutsdijk binnenkomt, wordt getroffen door de aanblik van Flora, de witte
godin, in haar bomenkathedraal op de kop van het park. In de tuinen zijn enkele res
ten uit de glorietijd bewaard gebleven: bruggetjes, siervazen, de vijvers, de ruïne van
de toren, de beelden van Cupido, Mercurius, de Engel van de Apocalyps. Het sierlijke
zinken paviljoentje, afkomstig van de wereldtentoonstelling in Parijs (1889), lange tijd
opmerkelijk doch fragiel aanwezig, blijkt thans onvindbaar.
Vlak achter het westelijke park, liggen het Fort Ellewoutsdijk (1835-39) en het natte
vogelgebied De Inlage van 1887, beide onder de hoede van de Vereniging tot Behoud
van Natuurmonumenten. Het fort, oorspronkelijk bestemd om met dertig vuurmonden
en vijfhonderd soldeniers de scheepvaart op de Westerschelde te controleren, deed
onder meer dienst als interneringskamp voor collaborateurs na de bevrijding (1944).
Nu worden er - minder grimmig - exposities en theatervoorstellingen gehouden.
