Een heldenrol voor de Spitsen
ZL
De Schelde-Seine-verbinding voor vrachtschepen
S Binnenvaart: goedkoop en hetrouuubaar
Ton Vaes
De noord-zuid-as over water verbindt de wereldhaven Rotterdam - en ook Zeeland
Seaports - met Parijs. De meer dan honderd jaar oude route is wat betreft het gedeelte
van Gent naar Parijs aan een opwaardering toe .Vandaag de dag is het nog een roman
tische vaarroute, alleen geschikt voor kleine schepen en steeds vol verassingen voor
schip en schipper, maar dat gaat veranderen. Na miljoenen euro's aan investeringen en
veel werk aan nieuwe waterwegen zal de noord-zuid-as vanaf 2016 een 'watersnelweg'
zijn, waar duwcombinaties met grote ladingen door kunnen varen. Economisch gezien
zal dit kansen voor Zeeland bieden. Voordat het echter zover is, tekent het Zeelandhoek
de huidige situatie op.
Waarschijnlijk bij elke Zeeuw zijn de sluizen van Terneuzen bekend. Het is prach
tig om te zien hoe kleine en grote schepen vanaf de Westerschelde de sluis binnen
varen. De meeste gaan dan door over het grote Kanaal van Gent naar Terneuzen. De
sluis is echter ook het startpunt van een drukke en spannende route naar de agglo
meratie van Parijs, in België vooral via de rivier de Leie, in Frankrijk weer verder via het
Canal du Nord en de Oise, die uitmondt in de Seine. Het is een slingerend netwerk
van kanalen, met elke dag weer tien tot 30 sluisjes, met bij elk sluisje weer verhalen
over vroeger en over sluiswachters die ook iets van de lading wilden hebben. Het is
een route die alleen door de allerkleinste vrachtschepen volbracht kan worden, met
aan het roer de beste schippers. De kleinste vrachtschepen zijn de Spitsen, die met
hun zeer ervaren bemanning de noord-zuid-route bedwingen. De Spitsen zelf zijn
legendarisch, omdat hun vorm en afmetingen al eind 1800 - of eerder - zijn ontstaan
op de binnenwateren van Frankrijk, waarna het type schip aan de basis stond van een
economische ontwikkeling in heel Europa.
Een Spits heeft beperkte afmetingen: 38,5 meter lang en 5,05 meter breed. Dat lijkt
wel groot, maar op de Rijn, de west-oost-as, varen schepen van wel 200 meter lengte
en een breedte van 34 meter. Daar gaat ook heel wat meer vracht in. Een Spits is met
400 ton erg zwaar beladen, en ligt dan bovendien te diep voor de route naar Parijs!
Op de Rijn kan een 'zesbaks duwstel' 19.000 ton vervoeren. Een grote hoeveelheid
lading wordt zo over de Rijn, tussen twee grote bevolkingscentra - grofweg Rotterdam
en het Roergebied - efficiënt en betrouwbaar vervoerd.
