Strategische notities
Op kleine schaal zijn ook toeristische knooppuntontwikkelingen mogelijk. Een van
de ideeën hierbij is het aansluiten van Sluis en Breskens op het tramnet van de Belgi
sche kust. Voor toeristen zou Vlissingen dan ook plotseling niet meer aan het eind van
de snelweg liggen.
Zeeland beschikt in ruime mate over in Nederland steeds schaarser wordende pro
ductiebronnen als rust, ruimte en natuur. Door allerlei productinnovaties en kennis
ontwikkeling kunnen nieuwe product-marktcombinaties met een hogere toegevoeg
de waarde worden gemaakt. Zorgtoerisme is hier een voorbeeld van. Zo wordt een
bijdrage geleverd aan de economische groei van Zeeland. Regionale ontwikkelings
programma's als 'Pieken in de Delta' en 'Op Zuid' spelen daarop in.
Vergeleken met andere provincies zijn er in Zeeland per inwoneraantal relatief grote
bedrijven voor procesindustrie. Een manier om in deze sector economische groei te
stimuleren, is ketenverdichting. Dat wil zeggen: proberen om meer toeleveranciers
van deze grote bedrijven ertoe te bewegen zich in Zeeland te vestigen.
Zeeland is qua inwoneraantal de kleinste provincie van Nederland. Daarmee heeft
het ook automatisch de kleinste wooneconomie van Nederland. Economische groei
ontstaat mede door toename van het aantal inwoners, waarvan de komende jaren in
Zeeland bij ongewijzigde omstandigheden geen sprake zal zijn. In Nederland zal al
leen het inwoneraantal van Flevoland de komende jaren stijgen.
Het is mogelijk om met behulp van kort onderzoek alle gemeenten in Zeeland te 'sco
ren' in termen van knooppunt-, corridor- of productiepotentieel en de toegevoegde
waarden die kunnen worden gerealiseerd. Dit soort onderzoek kan beleidsinput en
realistische verwachtingen bieden voor het toekomstig economisch elan van elke ge
meente.
Economische groei draait om het verhogen van de toegevoegde waarde die in
een gebied wordt gerealiseerd. In het voorgaande heb ik beweerd dat het belangrijk
ste economische instrument hierbij het knooppunt is. Als Zeeland wil groeien moeten
er dus zinvolle knooppunten gemaakt worden. Met zinvol wordt hier bedoeld: schoon
en duurzaam. Het mag niet ten koste gaan van de sterke productiebronnen van Zee
land: rust, ruimte en de natuur.
Voorbeelden van potentiële nieuwe en verbeterde knooppunten zijn: WCT, VCT,
draadloos open Zeeland, toeristentram die aansluit op de Belgische kust, verbete
ren van de aansluiting en doorstroming van het wegennet achter de Westerschelde-
tunnel, datanetten met een hoge capaciteit, nieuwe spoorlijnen voor goederen en
passagiers (Terneuzen) etcetera. Helaas zijn dit soort infrastructurele opwaarderingen
buitengewoon kostbaar, maar de economische effecten zijn groot: 'De kost gaat altijd
voor de baat uit!'