No. i
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
concurrentie. Na 1856 daalde het in Nederland
in aanbouw zijnde aantal zeilschepen dan ook
aanzienlijk, terwijl de Nederlandse stoom
schepen nagenoeg allen in het buitenland
werden besteld. Omstreeks 1873 werden in
Middelburg door deze werven derhalve alleen
nog reparaties verricht en onderdelen van
schepen vervaardigd. De „Commercie-com-
pagnie" repareerde ook ijzeren schepen. Het
aantal arbeiders op deze werven liep nu aan-
ijzeren (bark) schip te Middelburg. Al spoedig
echter zonk de conjunctuur weer ineen en nu
definitief. In 1888 werd de werf van de
vroegere Commercie-Ccmpagnie geliquideerd;
in 1893 legde „Middelburg's "Welvaren" het
loodje, terwijl sinds 1898 de firma Den Bouw
meester zich slechts op de houthandel en
-zagerij toelegde. Ook Arnemuiden, eertijds
een belangrijke havenplaats, bezat een scheeps
timmerwerf, welke thans nog steeds in eigen-
merkelijk achteruit. In 1874 werd eveneens
achter de Korendijk aan het Balkengat op de
plaats van de meestoof een werf opgericht
door de rederij Van Zeylen Dekker uit
Rotterdam, die als „Middelburg's "Welvaren"
later werd overgedaan aan J. F van
Leeuwen. Deze werf maakte veelvuldig ge
bruik van het Prins Hendrik Dok op de Dam.
Een opleving scheen op komst te zijn. De
laatste werf werkte b.v. in 1878 met 60 tot
100 man en leverde in datzelfde jaar na een
bouw van drie jaar het fregatschip „Burge
meester Schorer" (1326 ton; lengte 56 m) af.
In 1883 bouwde „De Volharding" het eerste
Cliché N. V.
De Vitrite Fabriek
dom is bij de fa. Gebr. Meerman. In 1879
vestigde A. Meerman uit Arnemuiden de werf
„De Hoop" te Middelburg, waar aan de Punt
(het latere werfje van Mak) o.m. hoogaarzen
werden gebouwd. Naar Mr L. E. de Brakke
mij meedeelde is in 1872 te Veere een werf
opgericht, afkomstig uit Middelburg. Deze
werf bouwde eveneens hoogaarzen. In Vlis-
singen bevond zich sinds 1705 een rijksmarine
werf, die in 1875 door Arie Smit Sr. uit
Slikkerveer werd overgenomen en sindsdien
werd geëxploiteerd als N.V. Kon. Mij. „De
Schelde". Dit bedrijf, dat in een apart artikel
zal worden behandeld telt thans als grootste
21
