ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 3
Roterij met opslagplaats te Haamstede
arbeidskrachten en kapitaalbehoefte, maar ook
met productievergroting en kostprijsverlaging.
Vandaar dat, al naar gelang de omstandig
heden, overal in meer of mindere mate een
tendentie tot mechanisering aanwezig is. Goede
lintprijzen, zoals thans, verschaffen de thuis
werkers nog een behoorlijke winst en remmen
op die manier de omschakeling. De concur
rentie van de Belgische industrie (vooral na de
realisering van de Benelux-plannen), met grote
en zeer moderne bedrijven, zal te zijner tijd
echter wel als stok achter de deur fungeren.
Het aantal zwingelmolens op het eiland be
draagt thans bijna 200. Zij verschaffen aan
bijna evenveel gezinnen een zelfstandig be
staan, als regel in combinatie met een land-
bouwbedrijfje. De productie per molen be
draagt ongeveer 2000 kg lint per jaar wat
overeenkomt met een hoeveelheid strovlas van
2 ha. De helft van dit aantal bedrijven be
vindt zich in Dreischor, welk dorp van circa
1000 inwoners dus voor een groot deel afhan
kelijk is van de vlasindustrie. De andere helft
is min of meer gelijk verdeeld tussen Nieuwer-
kerk en het overig deel van het eiland. Door
dat de eenvoudige installatie in deze dwergbe-
drijven meestal geheel is afgeschreven en de
vlassers-eigenaars niet terugschrikken van een
werkdag van tien uren of langer, wordt dik
wijls nog een behoorlijk inkomen verkregen.
Het inkomen per inwoner bedraagt in Drei
schor zodoende vrijwel het hoogste van het
eiland. Desalniettemin is de aantrekkelijkheid
van deze wijze van bedrijfsvoering voor jon
geren niet groot. Typerend zijn in dit opzicht
de cijfers van de gemeente Dreischor, waar
59 van de vlassers 40 jaar of ouder is; voor
de manlijke beroepsbevolking van geheel Zee
land en Nederland zijn deze percentages res
pectievelijk 45 en 42.
De vorming van een turbine-onderneming
uit een groot aantal zelfstandige dwergbedrijf
jes stuit op een groot aantal begrijpelijke be-
68
