Philips de Schone en Margaretha van Oostenrijk
op Walcheren
No. 4
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
Sedert September 1494 was Philips de
Schone ontslagen uit de voogdij van zijn va
der Maximiliaan van Oostenrijk en kon hij
zijn taak als zelfstandig vorst aanvangen. Al
les had Philips in de ogen van zijn onderda
nen voor op Maximiliaan, die voor hen de
vreemdeling was geweest, wiens buitenlandse
oorlogen ten behoeve van uitheemse belangen
zware eisen hadden gesteld aan de finantiën
der Nederlandse gewesten. Van het ogenblik
af, dat hij zijn blijde inkomsten hield in de
hoofdsteden zijner gewesten, was Philips po
pulair. Onderhield hij terwille van de vrede
met Frankrijk zelfs geen betrekkingen met
zijn gewezen zwager Karei VIII, tegen wie
Maximiliaan, zijn anti-Franse politiek voort
zettend, bezig was de Liga van Venetië te
vormen?
Spanje was juist door Ferdinand van Arra-
gon en Isabella van Castilië, vanwege hun
grote verdiensten voor Christenheid en kerk
door pauselijke beschikking de Katholieke
Koningen genoemd, tot rust en eenheid ge
bracht. Door hun verovering van het laatste
Moorse gebied in Spanje hadden zij de macht
der vreemde indringers gebroken. Een krach
tig centraal gezag had de opstandig gezinde
adel onderworpen; een verbeterde administra
tie en een betrouwbare politiemacht bevorder
den handel en verkeer in het land, dat door
de ontdekking en verovering van een deel der
Nieuwe Wereld de eerste koloniale mogend
heid was geworden. De Spaans-nationale en
imperialistische politiek van Ferdinand en Isa
bella was gericht op de verzwakking en om
singeling van Frankrijk, de eerste gecentrali
seerde mogendheid van Europa, van Frank
rijk, dat naar de politieke en culturele hege
monie streefde.
Naar de gewoonten van die tijd werd een
dergelijke verzwakkings- en omsingelings-
politiek voor een aanzienlijk deel gerealiseerd
door dynastieke verbintenissen. Was het won-
der, dat het in 1495 gesloten bondgenoot
schap tussen Spanje en het Heilige Roomse
Rijk, dat dezelfde belangen als Spanje had
bij een verzwakking van Frankrijk, bekrach
tigd werd door een huwelijk van Philips de
Schone met Johanna, de derde dochter van
Ferdinand en Isabelle en 'n echtverbintenis tus
sen Johan, de kroonprins van Arragon en Cas
tilië en Maximiliaan's dochter Margaretha?
In November 1495 werden de huwelijksbe
loften bekrachtigd. Met veel machtsvertoon
niet alleen om Frankrijk in toom te hou
den maar ook om Engeland en de Nederlan
den van Spanje's macht en grootheid te over
tuigen zou Johanna van Arragon naar de
Nederlanden worden gebracht. Vroeg in het
voorjaar van 1496 gaven de Katholieke Ko
ningen bevel om de grote vloot uit te rusten,
waarmede de bruid en haar schitterend gevolg
de reis naar het noorden zouden ondernemen.
Koningin Isabella kwam naar Laredo om aan
boord afscheid van haar dochter te nemen.
De twee en twintigste Augustus lichtte de uit
meer dan honderd schepen bestaande vloot het
anker. Don Fadriquez de Calrera was tot
vlootvoogd aangesteld en onder zijn bevel
stonden de bijna 10000 krijgslieden, die boven
de scheepsbemanning op de vloot aanwezig
waren; de nautische leiding was toevertrouwd
aan Don Sancho de Bazan, uit een familie van
zeevaarders, waartoe ook Alvaro de Bazan,
markies van Santa Cruz, de ontwerper van 't
plan der Onoverwinnelijke Vloot, behoorde.
Al behoefden de krijgslieden geen dienst te
doen een bij de Zeeuwse kust liggende
Franse vloot van tachtig schepen had, naar
verluidt, een veiliger ankerplaats gezocht
toch was de reis weinig fortuinlijk: eerst een
storm in de wateren ten noord-westen van
Spanje, daarna tegenwind, zodat men een En
gelse haven moest binnenlopen. De tweede
89
