ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 6
gon met de boerenpet, het eentientje (kostte
1,10) te vervangen door de „mensenpet",
gevolgd door het goedkope confectiepak,
waardoor ze zich zegt Elout „met schande
toonden, wat ze vroeger met ere waren „boe
renvolk". Wij zouden dit Elout thans niet
gaarne meer nazeggen. De Walcherse bevol
king weet thans ook het burgerpak te dragen.
De elke originaliteit missende stadsimitatie is
compleet. Betreurenswaardig is, dat de vrou
wen niet meer inzien, hoe die jakken en mut
sen, beultjes en doeken flatteren. Speelt dan de
ijdelheidsfactor geen enkele rol meer en is de
smakeloosheid der mannen zozeer gedaald,
dat het Walcherse schonen niet meer kan wor
den gezegd?
Noch de kostbaarheid der dracht deze
factor zou zich bij de vroeger zeker minder
welvarende bevolking in sterker mate hebben
moeten laten gelden noch het ontbreken
van costuummaaksters en strijksters vaar
dige handen tot elke arbeid in staat zijn ook
nu nog aanwezig noch de minder tijd vor
derende aankleding deze zal met kapster,
welhaast schoonheidsspecialiste, lippenstift en
poederdoos voor de toekomst nog tijdrovender
worden noch het verkeer dan had zich
deze omstandigheid voor Walcheren in het
bijzonder, reeds decennia vroeger moeten
openbaren maar de 20e eeuwse egaliserings-
manie, deze alles en allen besmettende ver
vlakkingsbacil, is de oorzaak van het verdwij
nen der volksdracht op Walcheren. Daardoor
ontstond die innerlijke verarming, waarbij in
de drang naar vooruitgang, het zieleleven werd
veronachtzaamd. De schetterende radio en
het moderne auto- en motorgeraas nam de
groep op in het nerveuze gejaag van de nieu
we tijd. In deze jacht ontbrak de gelegenheid
zich te bezinnen op zich zelf en het erfdeel
der vaderen. Daardoor ontstond de mentale
dispositie, waaraan de nationale klederdracht
te gronde ging. Alle waarneembare en quanti-
ficeerbare elementen ter verklaring van dit
verschijnsel zijn slechts van secundaire aard.
Het verdwijnen van de dorpsdracht is een be
wijs voor het onvaster worden van het groeps
verband. En dit is een gevolg van het meer
der geestelijk contact tussen de groep en de
buitenwereld. Door de uitwisseling van idee-
en, de horizontale mobiliteit, ontstond meer
dere egalisatie en werd de conformiteit bevor
derd. De verslappende distinctiezucht van de
groep toonde zich niet krachtig genoeg anta
gonistische tendenzen wakker te roepen.
Verenigingen van welwillende dames en he
ren hebben pogingen in het werk gesteld het
verdwijningsproces der volksdracht te stuiten.
Dit streven van steedse origine had bij de boe
renbevolking dikwijls een averechts gevolg.
Tegen de stortvloed van de 20e eeuwse al- en
wanbeschaving helpen geen papieren dammen
van verheerlijkings- en opwekkingsbrochures.
Lang stribbelde de Walcherse bevolking te
gen. Thans is ze aan het bezwijken. Over 30
of 40 jaren behoort de fraaie kledij onherroe
pelijk tot het verleden. Dan zullen in het mu
seum van het Zeeuws Genootschap der We
tenschappen te Middelburg een tweetal pop
pen worden bijgevoegd. De mannenfiguur, de
kleine pet met meanderband zwart op zwart
en zo het een Westkappelaar is, de klep in de
nek of op het linkeroor, de lange broek zon
der kleppen en zonder zilveren broekstukken,
het korte buis en het hoge vest alles met zwar
te knopen. De vrouwenfiguur met gummimuts
over het laget, kleurig geplooide beuk, verber
gend de lieve last, geschraagd door nieuwer
wets corset, de keuze omsloten door de hoog-
opgebonden zwarte schort, het schoeisel zon
der gesp. Een lied van het verleden. Het ver
dwijnen van oude gebruiken en levensvormen
is zeker niet altijd een verlies van levenswaar
den, merkte dr Meertens op. Maar als de zui
vere toon uit het grote concert der Nederland
se drachten op Walcheren zal zijn verstomd,
zal er een pijnlijke stilte vallen. Het afleggen
der Walcherse volksdracht, eens vergroeid
„met het wezen der mensen en het uitzicht
der streek", betekent verlies van een eigen
stuk schoonheid, een offer aan de moderne
tijdgeest.
134
