Rotterdam en Zeeland
No. 2
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
Noe gaet het vedder, d wè een op steek
Oor mè „Op steek, op steek, dat roep ik een
[êele week"!
't Wordt drukker en drukker, binnen en
[buten de touwen
Dae staen a vé mannen en ook d vé vrouwen
De zunne schient lekker, 't wordt noe vreet
werrem
Een reke jonge meiden staen errem an errem
Ze zwoaie an de jongers en ebbe vé lol.
Ze dienke an den aeven, wan dan wordt het
[dol
Dan gaen ze hosse mee ulder Arjaen
Ze zulle der eige is goed laete gaen
En onder het spriengen en onder het droaien
Meugen de jongers ze kniepen en oaien.
Op t einde den aeven, het rien is gedae.
De paeren bin nae de stal toe gegae
Ielk van de rieers is groos op zen pries
Ze spriengen as gekke en lieke nie wies
Ze gaen nae de meiden en pakke der errem
Ze zweeten as paeren en ebbent' vreet werrem
Noe nae ,,'t Leeuwtje" of „Reintje de Vos"
Dae is de leute, dae kommen ze los.
En laeter op d'aeven, in dreven, an dieken
Dae zou je wat ziee, as je dae is gong kieken
Wat ze dae doen zoo onderwege
Dat zeg ik nie, dat wordt verzwege.
L. C a t s m a n
IJLEN mijn vader is met
vier dochters en een zoon in
1889 naar Rotterdam geko
men (uit Sluis, Zeeland) en
zo is het met vele personen
gegaan, die uit Zeeland en
de vele omliggende dorpen
van Rotterdam kwamen. De grootste oor
zaak is wel geweest, dat er zo weinig verdiend
werd in alle plaatsen in Zeeland en omgeving
van Rotterdam. Wijlen mijn moeder en haar
zusters moesten op hun tiende jaar allen hard
op diverse landerijen medehelpen met aard
appelen rooien om aan een klein weekgeldje
te komen en door de vele geruchten dat er in
Rotterdam zoveel kans op arbeid was vooral
bij de diverse bootarbeiders-stakingen en de
steeds meer uitbreidende havenskwamen veel
z.g. domme krachten hun arbeid hier aan
bieden."
Dit brieffragment getuigt van de moeilijk
heden waarmee het agrarische Zeeland in het
laatst van de 19e eeuw worstelde: voor de vele
monden was geen voedsel genoeg en dit bracht
duizenden mensen op drift. Het fragment is
ontleend aan het boek: „De groei van de grote
werkstad. Een studie over de bevolking van
Rotterdam" door Prof. dr P. J. Bouman en
W. H. Bouman. De eerste schrijver is ons
Zeeuwen wel bekend als oud-leraar aan de
R.H.B.S. te Middelburg en als auteur van de
geschiedenis van de Zeeuwse landbouw en van
de Z.L.M. Zij het onopzettelijk, is ook nu
weer een belangrijk gebeuren uit de geschiede
nis van onze provincie uit het duister naar
voren getreden. Natuurlijk is het Zeeuwse as
pect van het genoemde boek min of meer een
bijproduct, maar Zeeland is na 1880 op zo
danige wijze in het magnetische krachtenveld
der zich dan snel ontwikkelende steden ge
raakt, dat een bespreking van deze belang
wekkende studie in het „Zeeuws Tijdschrift"
niet mag ontbreken. Wij vinden hierin immers
een uitvoerige analyse van een historisch ver
schijnsel, dat de kern uitmaakt van de recente
economische geschiedenis van Zeeland.
In ons gewest breidde na 1880 de bevolking
zich in een sneller tempo uit dan de bestaans-
t) Verschenen bij Koninklijke van Gorcum Comp.
Assen, 1952 4,90).
41
