ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 5
van die aard, die de provincie Oost-Vlaande-
ren telt, onder toezicht heeft gesteld van de
Provinciale Culturele Inspecteur en waar men
eenvoudige cursussen organiseert voor biblio
thecarissen van de volksboekerijen! De z.g. er
kende bibliotheken krijgen ook in verhouding
naar het aantal uitleningen per jaar provinci
ale subsidie.
Dezer dagen stond de Provinciale Biblio
theek van ons gewest weer in het middelpunt
van de belangstelling. Dergelijke instellingen
zijn er maar twee in Nederland, namelijk in
Zeeland en Friesland. De laatste heeft haar
eeuwfeest pas achter de rug; over een paar
jaar zal ook de Zeeuwse tot de honderdjarigen
behoren.
Mr. G. A. Fokker, lid van G.S. in 1859 kan
men wel de geestelijke vader van de biblio
theek noemen. Broekema was de man, die als
bibliothecaris een systematisch karakter gaf
aan de catalogi, die in het begin van deze
eeuw verschenen.
Aanvankelijk stond het verzamelen van al
les wat er over Zeeland en Zeeuwen geschre
ven werd, op de voorgrond.
Dit heeft, dank zij ook het uitstekende werk
van het Zeeuws Genootschap der Wetenschap
pen tot gevolg gehad, dat een prachtige ver
zameling „Zelandica" bijeengebracht werd.
Later werd de doelstelling algemener, al
werd het primaire doel nooit uit het oog ver
loren.
In de lectuurvoorziening in Zeeland kan de
Provinciale Bibliotheek een grote rol spelen.
Dit wordt door het college van G.S. en in Den
Haag duidelijk ingezien.
Het is verblijdend dat de bibliotheek een
steeds ruimere kring van lezers en belangstel
lenden krijgt.
Toch kan dit o.i. nog sterk toenemen, wan
neer in bepaalde kringen ik denk b.v. aan
het onderwijs op het bestaan en het belang
van de Provinciale Bibliotheek gewezen
wordt. Het gebeurt nog al te vaak dat men
het eigen instituut passeert en zich rechtstreeks
wendt tot de Koninklijke Bibliotheek in Den
Haag.
Het is begrijpelijk, dat Walcheren en in het
bijzonder Middelburg het meest van de biblio
theek profiteren. Ook Westelijk Zuid-Beve
land brengt nogal wat bezoekers. Maar ook
de overige delen moeten veel meer van deze
prachtige provinciale instelling gaan profite
ren. Zoek nooit elders, als je het bij de deur
vinden kunt! En het is mijn persoonlijke er
varing al jaren dat de „service" in Mid
delburg uitstekend is.
De Provinciale Bibliotheek heeft ups en
downs gekend. De zwaarste beproeving kreeg
ze te verduren, toen 17 Mei 1940, het mooie
gebouw in de Lange Delft, waar sinds 1899 de
bibliotheek gevestigd was, in vlammen opging.
Ongeveer 100.000 boeken gingen verloren.
Gelukkig waren kostbare Zelandica en an
dere boekwerken, waaronder een prachtige
verzameling van incunabelen en post-incuna-
belen, opgeborgen in de overwelfde kelders
van het gebouw. Deze documenten kregen
veel waterschade en het is dank zij veel zorg
en onverpoosd werken van de assistent-biblio
thecaris, de heer H. Pieters, dat er uiteindelijk
nog zoveel blijvend gered werd. We denken
hier onder meer aan de boekwerken uit de
bibliotheken van Lodewijk XV en Mad. de
Pompadour.
Het werd een moeilijke tijd van opbouw en
herstel. Hieraan heeft de heer Pieters zich van
af 19401953 met volledige toewijding ge
geven; het gevolg is, dat via de woning van
hemzelf, het hulpgebouw op de Dam betrok
ken kon worden.
Door allerlei giften en legaten kon de bi
bliotheek weer flink uitgebreid worden.
Na de brand bezat de bibliotheek 20.000
boekwerken.
Nu is het aantal weer tot 78.000 gestegen
(in 110.000 banden). Het is verblijdend, dat
juist de laatste jaren de belangstelling sterk
groeiende is.
Het was een gelukkig idee van de bibliothe
caris, om zeer overzichtelijk gedrukte cata-
122
