No. i
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
dag gekozen.
Twee jaar eerder, in zijn Journaal voor het
jaar 1661, schrijft deze over zijn reis naar
Engeland, dat hij bezoeken bracht aan Gres
hamcollege en aan Windsor, in gezelschap van
Cornelius Vermuyden en anderen.
Vermuyden Jr woonde in een huis in Chan
nel Row, Westminster, en leefde op zeer
grote voet. Die royale leefwijze is waarschijn
lijk de oorzaak, dat bij zijn dood in 1693 zijn
zaken hopeloos in de war waren. De uit zijn
insolventie voortspruitende processen, en dat
waren er niet weinige, zijn voor ons alleen
in zoverre van belang, als daaruit blijkt dat
hij bij zijn dood bezitter was van de eigen
dommen in Sedgmoor en Wirksworth. Daar
mee is bewezen, wat we reeds eerder zeiden,
dat Sir Cornelius deze eigendommen nooit
van de hand had gedaan.
'Van diens leven van 1656 tot zijn dood in
1677 weet men zeer weinig. Het is met on
waarschijnlijk, dat hij het geraden vond, zich
wat achteraf te houden. Dit in verband met
zijn verhouding tot 'Cromwell, nadat hij jaren
lang de gunsteling des konings geweest was.
Wie boter op zijn hoofd heeft, moet niet in
de zon gaan staan. Als het zijn bedoeling ge
weest is, vergeten te worden, dan is hij daarin
wonderwel geslaagd. Eerst kort geleden ont
dekte men het juiste jaar van zijn dood in het
begrafenisregister van St. Margaret, Westmin
ster. Daar vindt men de eenvoudige aanteke
ning, dat Sr Cornels Vermooden (sic!) op 15
October 1677 in die kerk begraven is. Hij was
87 jaar oud geworden en stierf vermoedelijk
in het grote huis in Channel Row, Westmin
ster, dicht bij de kerk van St. Margaret.
Wat een merkwaardige loopbaan! Geboren
in een klein stadje in Zeeland, maar later de
gunsteling van twee Engelse koningen; door
de drooglegging van grote gebieden voor En
geland van enorme betekenis en toch in zijn
hoge ouderdom vrijwel vergeten. Het karakter
van deze merkwaardige man willen wij trach
ten te begrijpen. Naar te vrezen is, was de
drijfveer van zijn handelingen verregaand-
egoïsme. Een van de vele staaltjes, die daarvan
te geven zouden zijn, is zijn verzet tegen scha
deloosstelling der bewoners van Fishlake en
omgeving, toen deze zich erover beklaagden,
dat door de mooie kanalen van Vermuyden
hun tot nog toe droge landerijen onderliepen.
Al heel onsympathiek is zijn houding tegen
over de zoon van zijn vriend Sir Robert
Heath. Toen deze overleden was, moest de
zoon een proces voeren tegen Sir Cornelius
over zijn aandeel in de loodmijn te Wirks
worth. Sir Robert en Vermuyden waren sa
men de eigenaars geweest, maar de laatste
dacht na de dood van zijn compagnon kans te
zien het gehele bezit te annexeren! Een karak
tertrek, die trouwens aan vele van zijn tijd
genoten eigen was, is zijn ongebreidelde zucht
tot het voeren van processen, wij zagen dat
reeds. Dat heeft voor ons deze goede kant, dat
we uit de processtukken allerlei kunnen op
diepen, dat ons anders verborgen gebleven zou
zijn. Verheffende lectuur bieden deze vergeel
de documenten in de meeste gevallen niet.
Maar we mogen bij de schaduwzijden van
dit karakter niet blijven staan. Het ligt voor
de hand, dat iemand, die in het leven zo'n
succes had, velen jaloers moest maken en ja
loersheid sluit een eerlijke beoordeling uit. Die
eerlijke beoordeling was in dit geval toch al
moeilijk, omdat Vermuyden een dominerende
en agressieve persoonlijkheid was, meer ge
schikt om zijn eigen doeleinden te bereiken
dan om vrienden te winnen. Als krachtmens
schroomde hij niet de gevolgen van zijn han
delingen te dragen. Als een goed bokser
was hij altijd gereed om evenveel terug te ge
ven, als hij moest incasseren en liefst meer.
Dikwijls tactloos, maar altijd vindingrijk en
overlopend van energie. In zijn recente werk
„Vermuyden and the Fens" schrijft L. E. Har-
ris bij het portret door Van Mierevelt, (welks
authenticiteit niet vast staat): „Sir Cornelius
kijkt met die vastberadenheid, die hem zover
bracht en onder zoveel omstandigheden trouw
bleef, ook met iets van die agressiviteit, die
hem in zijn eerste tijd misschien goed te pas
15
