Een Italiaan ziet Zeeland
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 3
door Dr D. A. de Graaf
A een reis door Spanje ge
maakt te hebben, koos de
Italiaanse romancier Ed-
mondo de Amicis, schrijver
onder meer van het jon
gensboek Cuore, Holland
tot het terrein van zijn touristiek onder
zoek: Na Espagna verscheen Olanda in het
jaar 1874 in de boekhandel.1)
Zes jaar na Victor Hugo trok de toenmaals
27-jarige Italiaanse auteur 2) door België
evenals zijn beroemde voorganger via Ant
werpen naar het in zijn ogen zo geheimzin
nige Zeeland.
Eens had hem een professor in de geogra
phic gevraagd: „Dov' la Zelanda?" En hij
was hem het antwoord schuldig gebleven. Ge
lukkig voor de jeugdige schrijver bleken ook
verscheidene Hollandse medereizigers in het
zelfde geval als hij en zijn Italiaanse profes
sor te verkeren: ook voor hen was deze in een
uithoek van het land gelegen provincie min
of meer een mysterie!
Op het kanaal van Zuid-Beveland varend,
maakt De Amicis voor het eerst kennis met
Zeeland maar hij ziet er alleen twee hoge
dijken van, die de oevers van het kanaal vor
men. Een ogenblik waant hij zich in een soort
noordelijk Corsica verzeild, waar hij zich ver
beeldt door piraten te zullen worden opge
pikt. De oorzaak van dit fantastisch
droombeeld is het feit dat het land enige me
ters onder de zeespiegel ligt en de reizigers
zich luchtvaarders wanen, varend boven een
geheimzinnige archipel die zij niet weten hoe
binnenkort te moeten betreden. Men ziet het
eilandenrijk niet, men vermoedt slechts zijn
bestaan.
Een dergelijke vreemde ervaring ontlokt de
/erwonderde reiziger enkele vragen die de
Tutto in Zelanda mi ster0
EDMONDO DB AMICIS
kapitein gaarne beantwoordt:
„Qui in Zelanda, le dighe, anche piü che
nelle altre provincie, sono quistione di vita o
di morte". 3)
Een ganse provincie die onder de zeespiegel
ligt: daarvoor is het hebben van dijken een
kwestie van leven of dood. Stroom en tegen
stroom maken de aanvallen van Noordzee en
Schelde dubbel gevaarlijk. Zou dan soms de
dag kunnen komen waarop Zeeland niet meer
bestond, zo vraagt de Italiaan zich af, en
men denkt er aan dat deze uitspraak 80 jaar
later welhaast in vervulling is gegaan.
Het antwoord klinkt nogal optimistisch: in
tegendeel, de dag zal komen waarop Zeeland
geen zeevlakte maar vast land is geworden
dank zij aanslibbing van Schelde en Maas.
Reeds zijn plaatsen als Axel, Goes, Arnemiu-
den (sic), Middelburg geen zeesteden meer
maar landplaatsen.
Herhaalde stormvloeden teisterden deze
provincie: in de zestiende eeuw liep heel
Schouwen onder water, in 1808 Walcheren, in
1825 Tholen. Daartegenover staat echter:
la Zelanda la provincia piu ricca dei Paesi
Bassi. 4)
En dat is dan juist de reden waarom on
danks alles de Zeeuwen toch in hun provincie
blijven wonen, evenals bergbewoners dat ple
gen te doen die na een vulkaanuitbarsting toch
weer op de oude plaats hun huizen opbouwen
ook al vanwege de grote vruchtbaarheid
van het geteisterde land
De Amicis noemt de Zeeuwen heel schilder
achtig „gente che stava in quei paesi invisibili,
coll'acqua sotto i piedi et sopra la testa 5). En
hij ziet hen als een schoon en sterk volk dat
zijn oude gewoonten bewaard heeft en tevre
den in welvaart en vrede leeft: Vergeten wij
niet, dit werd So jaar geleden gezegd.
88
