Het Drie-eilandenplaru
No. 4
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
Zeeland, en zijn isolement
ALCHEREN, Zuid-Beve
land en Noord-Beveland
vormen gezamenlijk mid
den-Zeeland. Gewoonlijk
wordt er nog steeds gespro
ken over de drie eilanden,
ofschoon de eerste twee
sinds driekwart eeuw met het vasteland van
Noord-Brabant door middel van de Sloe- en
de Kreekrakdam zijn verbonden. Noord-Beve
land daarentegen is één van de laatste twee
overgebleven werkelijke eilanden in Zeeland,
nl. met Schouwen-Duiveland samen. Zeeuws-
Vlaanderen heeft altijd deel uitgemaakt van
de Vlaamse laagvlakte, al waren vele onder
delen hiervan tot in de 18de eeuw eiland. St.
Philipsland kreeg een halve eeuw geleden zijn
vaste verbinding met Noord-Brabant. Tholen
ten slotte kreeg in 1928 een brugverbinding
met laatstgenoemde provincie.
Het Drie-eilandenplan beoogt nu Noord-
Beveland door afdammingen resp. van het
Veerse Gat met Walcheren en van het Ooste
lijk deel van de Zandkreek met Zuid-Beve
land te verbinden.
Reeds vóór 1940 was wel eens, platonisch,
met deze gedachte gespeeld. Zij kwam niet
voor uitvoering in aanmerking. Toch waren
er plannen gemaakt om Noord-Beveland uit
zijn isolement te verlossen. Omstreeks het tijd
stip waarop Nederland in de laatste oorlog
werd betrokken, zou een brug van Kortgene
naar Wolfaartsdijk worden aanbesteed. De
oorlog en de verarming er na verhinderden
de uitvoering van dit plan. Dezelfde mensen
trouwens, die het zgn. Brugcomité hadden
gevormd, waren wat huiverig geworden van
het bouwen van een brug! Het Drie-eilanden-
plan was nl. ondertussen naar voren gescho
ven; de lessen van de dijkdichting op Walche
ren zouden immers toegepast kunnen worden.
l:
De redactie van het weekblad Econo
misch Statistische Berichten" gaf ons
toestemming het onderstaande artikel uit
het nummer van 31 Maart 1954) over
te nemen.
Een brug zou de kansen hierop verminderen.
Een prikkelende brochure 1) had op deze mo
gelijkheid de aandacht gevestigd. Ondanks
veler actie vooral van de zijde van het Pro
vinciaal Bestuur werd deze droogmaking
echter in Juli 1952 naar een later tijdstip ver
schoven: er waren urgenter plannen. Het
resultaat was: geen brug en geen dammen,
maar wel een grotere veerboot.
De Februari-ramp van 1953 bracht weer
een verandering van inzicht. Reeds voor het
Delta-plan ter uitvoering werd aanbevolen,
werd het duidelijk, dat de veiligheidseisen be
werkstelligden wat economisch nog niet boven
in het nationale behoeftenschema kon staan:
op 21 Februari 1954 deelde de Minister van
Verkeer en Waterstaat mee, dat de studie van
de uitvoering van het Drie-eilandenplan door
de Rijkswaterstaat betekende, dat het kon
worden uitgevoerd, los van het Delta-plan.
Vooral voor de Noord-Bevelanders gaf dit
een verademing: men behoefde nu niet op de
realisering van de afsluiting der zeegaten te
wachten. Over 5 tot 7 jaar zou het klaar zijn
en niet over 20 of 25 jaar. Het rapport van
de Delta-commissie bevestigt dit. Bij Veere is
een primaire-, bij Kats een secundaire afdam
ming geprojecteerd. Gezien de termijnen waar
om het gaat is het enthousiasme van de Zeeuw
voor het Drie-eilandenplan niet bekoeld door
het veel grootsere Delta-plan.
Het Drie-eilandenplan is de voorlaatste stap
naar opheffing van de geografische verbrok
keling van Zeeland. Ongeveer 5000 voor het
begin der jaartelling brak het Nauw van Ca
lais door. Voor onze kusten ontstond een
schoorwal, die echter o.a. in het gebied der
Zeeuwse en Zuidhollandse eilanden onderbro
ken was door de Schelde- en Maasmonden.
De zee, die steeds meer in niveau steeg, drong
hier binnen en aldus ontstond een zeer ver-
5
