ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 3/4
la.nd.sch, een Zeeu-wsch dialect te doen heeft
en niet met een Vlaamsch."
Pattist was evenals Dr De Hullu zijn
historische beschouwingen begonnen met de
tijd van de opstand tegen Spanje, met het ont
staan van de Nederlandse staat; over de juris
dictie van de Vlaamse graaf in de eeuwen
daarvoor hadden zij niet gerept. Oostburg,
Aardenburg, IJzendijke, Sluis en Sint Anna
ter Muiden waren Vlaamse steden, die hun
stadsrecht ontleenden aan dat van Brugge;
even Vlaams waren Axel en Hulst, dochter
steden van Gent. Vlaamse kloosterlingen wa
ren in ,,Zeeuws"-Vlaanderen de eerste bedij
kers.
In de opwinding, veroorzaakt door het
annexionisme der Belgen, grepen de tegen
standers van dit snode streven naar geschied
kundig bewijsmateriaal, dat zij feitelijk met
nodig hadden, daarbij nog terzijde leggend,
wat voor een andere opvatting zou kunnen
pleiten. Wanneer de demonstraties met vlag
gen van de toren en oranje op de borst in
1918/19 niet voldoende bewijs waren geweest
voor de Nederlandse gezindheid der Zeeuws
vlamingen, had men, gerust over de uitslag,
eenvoudig een volksstemming in het bedreigde
gebied kunnen propageren. Het plebisciet was
toen immers in de mode.
MEN kan Vlaming zijn van origine
en toch het liefst Nederlands
staatsburger. Men kan Nederlands
staatsburger zijn en veel gemeen hebben met
de mensen, die twintig, dertig kilometer zui
delijker, over de grens wonen. Zo is, meen ik,
de situatie in Zeeuwsvlaanderen. In Sluis telt
de „Brugse Courant" veel lezers. De redactie
van een dagblad in Zeeland ontving van abon-
né's uit het „landje" een verzoek, de program
ma's van de Gentse opera in haar agenda op
te nemen. Het Axelse zangkoor AS AF kreeg
voor een uitvoering medewerking uit het Bel
gische Sint Nikolaas, de uitvoeringen van de
Mattheus Passion te Hulst en te Aardenburg
trekken veel Belgische muziekliefhebbers. Er
bestaat in Zeeuwsvlaanderen een Bond van
Harmonie- en Fanfaregezelschappen, waar
ook een corps uit het Belgische Watervliet bij
aangesloten is. In deze gemeente hield de bond
dit jaar haar concours. De Zeeuwsvlaamse
bond is niet aangesloten bij een landelijke
federatie, doch is zelfstandig. Menig voetbal-
vriend in het Overscheldese is zeker zo goed
op de hoogte van de Belgische competitiestan
den als van de Nederlandse.
Er zij met dit alles gezegd, dat in Zeeuws
vlaanderen gezonde burenverhoudingen heer
sen, maar tevens, dat de bevolking zich niet in
bijzonder sterke mate Zeeuw voelt. De Hullu
en Pattist mogen er in hun ijver op gewezen
hebben, dat woorden die aan gene zijde van
de grens gebruikt worden, aan deze zijde on
bekend zijn of niét gebruikt worden, de stu
diën, gemaakt door de Koninklijke Academie
van Wetenschappen ter voorbereiding van een
atlas der Nederlandse dialecten laat aangaan
de het Vlaams karakter van het Zeeuwsvlaams
met de minste twijfel.
NA de laatste oorlog zijn de banden
tussen het Overscheldese en de eilan
den aanmerkelijk verstevigd. Het
gratis personen- en fietsenvervoer over de
Honte nodigt de mensen tot een sprong naar
de overkant. Wij wonen in Zeeland altijd aan
de overkant en dat heeft de vorming van een
Zeeuwse belangengemeenschap sterk belem
merd. Moderne instellingen van de meest ver
scheiden aard zijn nu een jaar of tien bezig
van de delen een geheel te smeden: de Zeeuw
se Volksuniversiteit, de Provinciale Planolo
gische Dienst, het Economisch Technologisch
Instituut, de Stichting voor Maatschappelijk
en Cultureel Werk in Zeeland. De Zeeuwse
Muziekschool, de Zeeuwse Culturele Advies
raad en het Zeeuws Landjuweel, zoal geen
geesteskinderen, dan' toch pleegkinderen van
deze stichting, houden een belofte in voor een
Zeeuwse toekomst.
128
