ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 6
Dat het isolement waarin het grootste ge
deelte van de provincie Zeeland verkeert niet
alleen zijn weerslag vindt in de economische
ontwikkeling van dat gebied, maar tevens zijn
invloed heeft op de maatschappelijke en cul
turele ontwikkeling ligt voor de hand. Door
onvoldoende uitwisseling van ideeën, door ge
brekkige en weinig talrijke injecties vanuit de
zich snel ontwikkelende samenleving van het
overige gedeelte van Nederland moet een ach
terstand ontstaan. Daarbij komt nog dat door
onvoldoende confrontatie met moderne in
zichten een zekere weigenoegzaamheid onder
de bevolking is ontstaan. "Het is altijd zo ge
weest", men heeft het nooit anders gezien,
daardoor verkeert men in de mening dat de
toestand, zoals hij momenteel is, niets te wen
sen overlaat.
Typerend voor geheel Zeeland en voor de
herverkavelingsgebieden in het bijzonder is het
feit dat van de werkende mannelijke bevol
king meer dan de helft in de landbouw werk
zaam is. Door de geringe industrialisatie en
het overwegen van de landbouw zijn deze ge
bieden dan ook kwetsbaar bij een dalende con-
lunctuur. Ook de seizoenwerkloosheid is hier
door groter dan in minder agrarisch-georiën-
teerde streken. Door de herverkavelingswerk
zaamheden en de werken aan het dijkherstel
is de arbeidsmarkt in vergelijking met de ja
ren voor de ramp ontwricht. Wanneer over
enige jaren deze werkzaamheden zullen zijn
beëindigd en de vreemde arbeiders zullen zijn
vertrokken zal deze kwetsbare toestand zich
herstellen. De invloed van de uitvoering van
de Deltaplannen op de arbeidsmarkt is hierbij
vooralsnog buiten beschouwing gelaten.
De bevolking van de herverkavelingsgebie
den vertoont al sinds tientallen jaren een ge
ringe groei, soms zelfs een afname. De geringe
groei hebben zij gemeen met de provincie Zee
land. Verder blijkt dat de bevolking van de
herverkavelingsgebieden in vergelijking met
Nederland minder mensen telt in de leeftijds
groep van o ong. 35 jaar en meer in de
groep van ong. 50 jaar en ouder. Figuur 1,
een bevolkingspyramide van Schouwen-Dui-
veland geeft dit, als voorbeeld, aan.
Dat bij een stagnerende bevolking vooral
de mensen in de huwelijksvruchtbare leeftijds
klassen verdwijnen wordt hiermede duidelijk
aangetoond. Niet alleen heeft dit tengevolge,
dat het aanbod van arbeidskrachten daalt,
maar ook het conservatisme wordt hiermede
in de hand gewerkt. In de leidinggevende
functies in het maatschappelijk leven zullen
n.l. de ouderen de overhand hebben, temeer
ook omdat juist de jongeren, die in deze func
ties zouden moeten komen een belangrijk deel
vormen van degenen die uit de gebieden weg
trekken.
Geestelijke structuur.
DE geestelijke structuur van de herverka
velingsgebieden (Vlg. "De Sociale
Structuur van het Rampgebied", Af
deling Studie, planning en documentatie van
het Ministerie van Maatschappelijk Werk
24/8 '53) is zo gedifferentieerd, dat het moei
lijk is om in het kort de voornaamste karak
teristieken van deze gebieden bevredigend
weer te geven.
Sommigen zijn van mening dat de mystieke
inslag van de bewoners van Zuidwestelijk Ne
derland een gunstige voedingsbodem zou zijn
geweest voor het Calvinisme, anderen echter
menen, dat de voorwaarden van de sterke ver
breiding van het Calvinisme in dit gebied
eerder gevonden moeten worden in de strate-
162
figuur 1
Leeftijdsopbouw 1947
V» Va van de totale bevolking
per 5 jarenktasse
SCHOUWEN -DUIVELAND
