derne onderpui. Vele ontwerpers zijn zich niet
eens ervan bewust dat een dergelijke open
onderpui onder een dichte baksteengevel, be
halve een constructief, ook een aesthetisch
probleem kan vormen! Gewapend beton, het
wondermiddel van deze tijd, maakt immers
alles mogelijk; het uiterlijk is van geen belang.
Het is wellicht goed in dit verband op twee
fundamenteel verschillende manieren van ge
bouw te wijzen. Men kan een skelet bouwen,
en dit bekleden met niet-dragende wanden,
met glas of met hout óf men kan een
dragende muur maken met openingen er in.
Op overeenkomstige wijze kan de winkelpui
worden ontworpen als een niet-dragende af
sluiting, gespannen als een scherm tussen de
bouwmuren (Fig. 7), óf als een dragende muur
met vensters (Fig. 8). Als men beneden één en
al glas wenst, zal men de bovenverdieping
toch enigszins daarmee in overeenstemming
dienen te brengen. We zetten immers ook geen
postkoets op een autochassis.
Een compromis-oplossing wordt bereikt
door onder de massieve topgevel een dragend
juk te plaatsen. Het kan zijn een balk op
kolommen (Fig. 9), of een lijst die het geheel
van winkel en ingang omvat (Fig. 10). Het
is zeker aanvaardbaar en stukken beter dan
de „oplossing" van Fig. 6.
Vele zaken dienen een flinke winkelruit te
hebben, met een lage borstwering. Dit is ech
ter helemaal niet voor alle soorten winkels
het geval. Kleine artikelen lijken extra klein
als ze met honderden anderen achter een grote
lap glas geëtaleerd liggen. Juwelen, horloges,
optiek en fototoestellen komen veel beter uit
in een aantal kleine, dan in één grote etalage
(Fig. 11).
Een etalage is een omlijsting van het artikel.
De lijst hoeft niet altijd plat te zijn en een
zo groot mogelijk oppervlak te omspannen.
Een etalage kan ook als een erker enigzins
worden uitgebouwd (Fig. 12); of men kan het
mogelijk maken de artikelen van boven af te
bekijken (Fig. 13). Voor costuums, regenjassen
en fietsen zijn etalages tot op de grond ver
kieselijk. Parfumerieën, huishoudartikelen en
etenswaren kunnen in een etalage met een
flinke borstwering staan. Juist door de ge-
eigende vorm te geven aan de verschillende
zaken, kan de winkelstraat in de stad zulk
een levendig en aantrekkelijk beeld bieden.
Een ongelukkige gewoonte is de voorkeur
van vele zakenmensen voor de diepe ingangs
portiek (Fig. 14). Het idee is dat men zo
etalageruimte wint, wat bij een smal perceel
belangrijk kan zijn. In werkelijkheid is echter
het donkere gangetje waar de klant in zou
moeten gaan, allesbehalve aantrekkelijk, en
ziet men slechts zelden iemand daarin staan
kijken. En als er al mensen staan te kijken, dan
versperren ze de toegang voor anderen. Indien
175
