Fig. 10.
Fig. 11.
Fig. 12.
de deur aan de straat ligt, komt men er ook
gemakkelijker toe deze open te doen! Iets
anders is het als ingang en etalage beide wor
den teruggebouwd. Dit geeft de gelegenheid
voor passanten om rustig te kijken, zonder
door de menigte in de winkelstraat opzij te
worden geduwd. In deze terugliggende ruimte
kunnen dan aan de zijkanten nog ondiepe
etalages gebouwd worden (Fig. 15). Tevens
wordt op deze wijze de zo gewenste zonwe
ring geschapen.
Het uiterlijk aspect van de winkel wordt,
behalve door de vorm, ook in hoge mate be
paald door de materialen. Een kostbare spie
gelruit omlijst door geëmailleerd beton, zal
toch steeds een armelijke indruk blijven ma
ken. Natuursteen, kunststeen, soms ook draad
glas, gekleurd glas, hout of tegels bieden goe
de mogelijkheden. Ten enen male af te raden
is echter het „verrijken" met een groot aantal
soorten materialen. Een dergelijke stalenkaart
geeft een „rammelende" gevel, en doet denken
aan een niet voltooide verbouwing. Het mate
riaal kan ook een middel zijn om iets van het
karakter van de zaak uit te drukken: b.v. ge
olied hout voor een leerwinkel, zwart glas
voor een fotograaf. Bij de keuze van het ge
schikte materiaal spelen natuurlijk ook de
kosten een grote rol. Al de in bijgaande schets
jes aangegeven oplossingen zijn echter binnen
het raam van de gebruikelijke m3 prijzen uit
te voeren, in eenvoudige materialen.
In de zomer is het zonnescherm meestal
een sprekend element. Dit dient gelijktijdig
met de winkel ontworpen en tijdens de bouw
aangebracht te worden, en niet achteraf op
willekeurige wijze er aan toegevoegd. Een in
gebouwd zonnescherm is veelal fraaier dan een
opliggend. Het is duurder in de aanschaf,
maar gaat ook langer mee.
Grote moeilijkheden geeft tenslotte de re
clame. In verschillende branches wordt op de
winkelier pressie uitgeoefend door fabrikanten
om borden met hun fabrieksmerken op de
gevel van zijn zaak aan te brengen. Ik denk
hierbij b.v. aan tabak, fotografische artikelen
en alcoholica. Tussen de schilden van de di
verse fabrikanten bestaat geen enkele harmo
nie, noch in vorm, noch in gebruikt letter
type, noch in kleur.
Een met deze borden „versierde" pui maakt
wel een heel armoedige indruk. Van de oor
spronkelijke gevel blijft weinig meer te zien
alleen een verbrokkelde legkaart van stuk
jes muur. Een enkele forse reclame is veel op
vallender dan de postzegelverzameling van
staande en liggende, ronde en vierkante bor
den. Op een winkel hoort reclame thuis
maar dan opvallend door duidelijkheid en/óf
grootte, en niet door hoeveelheid!
176
