Lotsverbonden land van de toekomst
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 5
West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Zeeland:
(De sociaal-economische structuur van de drie provinciën)
door Olivier Vanneste
Inleiding.
EST-VLAANDEREN, Oost-Vlaanderen en Zeeland hebben, gescheiden door een
politieke grens, door de Schelde, door oude rivaliteiten en gevolglijk ook door
particularismen, lang naast elkaar geleefd. De sporen van rivaliteiten, welke uit
een ver verleden dateren en van particularismen, stammend uit de tijd van de diligences en de
dorpseconomieën worden echter snel uitgewist door het gewicht van de moderne techniek en
de verlevendiging van de interregionale en internationale handelsbetrekkingen, die ons lot ver
binden, door de textielnijverheid, het vlas, de visserij, de scheepsbouw, de houtindustrie. De po
litieke barrière die Zeeuwen van Vlamingen scheidt, en amper 35 jaar geleden nog warm bloed
kon zetten is vervaagd in Benelux en zal zo goed als volledig opgeheven zijn in de gemeen
schappelijke markt. Meer nog, de Noordzee en de Schelde, die onze provinciën doorheen luis
terrijke eeuwen met den vreemde in verbinding hebben gesteld en ons ook gedurende een periode
van eeuwen van elkaar afwendden zijn thans de dragers van nieuwe, tot voor kort onvermoede
mogelijkheden, door onze drie provinciën gezamenlijk geconfronteerd. De tijd lijkt bijge
volg aangebroken om onze economie als één eenheid te beschouwen, onze mogelijkheden samen
te tellen, en gemeenschappelijk een ontwikkelingsplan op te stellen, dat beantwoordt aan de
economische krachten welke ons gebied zijn structuur voor het atoomtijdperk zullen geven.
Korte historiek: eenheid en verdeeldheid.
De twee Vlaanderen en Zeeland beslaan een oppervlakte van ca. 7.900 kwadraatkilo
meter (West-Vlaanderen: 3.235; Oost-Vlaanderen: 2.977; Zeeland: 1.691), hetzij 12,5 °/o van
de totale oppervlakte van België en Nederland. (België: 30.507; Nederland: 32.449).
De bevolking van dit zee- en stroomgebied van Benelux bedraagt (1956) 2.560.000 inwo
ners, hetzij 12,8 van de bevolking van onze twee landen. Hiervan zijn 1.253.000 woon
achtig in Oost-Vlaanderen of 49 1.038.000 in West-Vlaanderen of 40 en 279.000 in
Zeeland of 11 van het totaal.
In deze Westhoek van onze beide landen hebben zich, doorheen de loop van de economische
geschiedeniszeer belangrijke gebeurtenissen afgespeeld. Van de Xlle tot de XVe eeuw was
Brugge het belangrijkste handelscentrum van West-Europa. Gelegen op de zeeverbindingen
tussen Frankrijk, Spanje en Italië enerzijds, en de steden van de Oostelijke Nederlanden, van
Noord-Duitsland en van de Baltische kust anderzijds was deze stad ook nog het eindpunt
van de continentale handelsroutes, en de contactplaats tussen onze landen en Engeland.
Professor dr. J. A. Van Houtte schrijft: „De Italiaanse en Hansische kooplieden waren.
de economische leiders van hun onderscheidenlijke verkeersgebieden: de oude Wereldzee ener
zijds, de Atlantische Oceaan met zijn Noordelijke nevenwateren anderzijds. Zij vulden, door
122
