m Zeeuws Tijdschrift
Over de schilder H. M. van der Spoel
N U M M E R 6 7e JAARGANG 19 57
Hans Warren
ZEVENENTWINTIG jaar, dat is op het ogenblik de helft van zijn leven, woont
en werkt H. M. van der Spoel in Zeeland. Men kent hem er niet. In „Holland" en
zelfs daarbuiten, weet men dat er in Kloetinge een man werkt die tot de belang
rijkste hedendaagse Nederlandse schilders en tekenaars behoort. Een tentoonstelling van Van
der Spoel in Amsterdam of elders is een gebeurtenis, die geenszins onopgemerkt voorbij gaat.
In Zeeland echter, is men zich niet of nauwelijks bewust van Van der Spoels betekenis. Het
heeft daarom zin thans, nu deze schilder de provincie binnen afzienbare tijd verlaten zal, wat
over zijn werk te zeggen.
Het is te elfder ure. Sinds Van der Spoels eerste (en enige) Zeeuwse expositie in Middel
burg (1937), waarvan de P.Z.C. een behoorlijk verslag bracht, heeft de Zeeuwse pers geen
aandacht meer aan zijn werk besteed. Dat dit de grootste in Zeeland werkzame schilder
overkwam, de enige man wiens werk op nationaal en internationaal niveau staat, is tekenend
en in zekere zin enkel maar normaal.
NU heeft Van der Spoel de naam van
ongenaakbaar te zijn en zich afzijdig
te houden. Hij heeft inderdaad nooit
zijn krachten versnipperd of zijn tijd verbeu
zeld aan dingen die hij niet de moeite waard
acht, zoals plaatselijke kunstkringen e.d. Hij
houdt alles wat de zuiverheid van de atmos
feer rondom hem vertroebelen zou, verre van
zich. De „Kunst" waar men zo graag warm
voor loopt, is voor hem totaal geen afgod.
Hij werkt hard, ongelooflijk hard zelfs, hij
woekert met zijn tijd. Merkt hij evenwel dat
iemand werkelijk bijstand of raad nodig heeft,
dan is geen moeite hem te veel en zal hij uren,
zelfs dagen offeren om te helpen.
De begrijpelijke afzijdigheid van het plaat
selijke of provinciale kunstleven heeft er ech
ter wellicht wel toe bijgedragen dat „men"
Van der Spoel in Zeeland niet kent; het is
tevens de oorzaak dat zijn werk niet aanwezig
is op Zeeuwse exposities. Het is in dit opzicht
tekenend te memoreren dat de grote schets
die hij afstond voor de slachtoffers van de
watersnoodramp in zijn atelier terugkwam;
niemand had er een behoorlijk bod op gedaan.
Een gebeurtenis met een illustere traditie.
VAN DER SPOEL maakt bijna uitsluitend
gouaches. Deze aparte techniek heeft
hij tot in de perfectie opgevoerd.
De meeste kunstenaars gebruiken de gouache
voor vluchtig, schetsmatig werk, doch een
gouache van Van der Spoel is een volkomen
doorwerkt schilderij. Aan menig stuk werkt
hij zeer lang, ja, soms neemt hij het na jaren
weer op om er aan verder te gaan. Een enkele
maal gebruikt Van der Spoel olieverf.
Hij is als schilder autodidact. Hij heeft van
167
