No. 1
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
sommigen op Schouwen-Duiveland toch
wel zijn, althans bij de ouderen. Bij de jongere
generatie evenwel is er niet veel van over, zo
betoogde burgemeester Van Leeuwen. En ter
illustratie vertelde hij, dat een meisje uit Brou
wershaven voorzitster is van de leerlingenver
eniging van het Zierikzeese lyceum
Ten slotte de „ontbindende factoren", Ra
dio en televisie werden in dit verband ge
noemd. Maar toch was men niet geneigd om
aan deze twee moderne publiciteitsmedia veel
invloed op de dorpssamenleving toe te ken
nen. Er zijn vele andere zaken, die een ver
hindering met name voor de jeugd vormen om
intensief aan het gemeenschapsleven in een
woonkern deel te nemen: er moet hard ge
studeerd worden en er is een lange dienst
plicht. Maar de belangrijkste reden voor de
achteruitgang bij muziekkorpsen, zangvereni
gingen enz. is het teruglopen van het bevol
kingsaantal. De jonge generatie wil wel blij
ven, maar indien iemand zich een behoorlijke
positie wenst te verwerven, dan móét hij een
voudig weg. En aldus zijn het vaak de besten,
die het eiland verlaten.
Merkwaardig, hoe in dit gehele gesprek,
waaraan door alle deelnemers met een op
vallende intensiteit werd deelgenomen, steeds
weer tot uitdrukking kwam, dat Schouwen-
Duiveland een in vrijwel elk opzicht eiland-
in-de-branding is. „Het oude land droeg de
littekenen van een lange en veelbewogen ge
schiedenis", zo schreef ds. Van Liere in het
gedenkboek „Gekwelde grond", „het had een
gegroefd gelaat, warmer, menselijker en ver
trouwder dan het onpersoonlijke confectiege-
zicht, waarmee het nu wordt toegerust en dat
nog geen of weinig karakter vertoont.
Maar het opmerkelijke is, dat men allerwege
op Schouwen-Duiveland het streven herkent
om juist geen confectiegezicht te hebben, om
menselijk en vertrouwd te zijn in deze nieuwe
tijd. Het land is herverkaveld, gemeentegren
zen worden gewijzigd, jeugd trekt weg, inder
daad, een eiland in de branding. En toch
wordt gepoogd om in al deze nieuwe vormen
en onder deze volstrekt gewijzigde omstandig
heden mens te zijn, en dan zonder confectie
gezicht
In dit streven past ook de voortdurende be
zinning op wat de (Delta-)toekomst het eiland
zal brengen. En daarbij is alle hoop op het
noorden (Rotterdam!) gevestigd. Geen won
der, want een groot deel van de bestaansbron-
nen is op dit noorden georiënteerd. Midden-
Zeeland ligt in dit opzicht veel minder in de
belangstellingssfeer.
Gespreksleider Verburg probeerde tegen
deze noordelijke stroom op te roeien en stelde
vast, dat het eiland toch wel degelijk belang
heeft bij een vaste verbinding naar het zuiden,
die later wellicht aansluit op een vaste verbin
ding door of over de Westerschelde. De
Schouwenaars en de Duivelanders gaven dit
toe, zij het schoorvoetend. Maar tegelijkertijd
activeerden zijn nog eens met grote nadruk,
dat de „noordelijke verbinding" toch wel
het zwaarst moest wegen. „Ik hoop, dat de
Spoorwegen dit zullen inzien en zich niet zul
len verzetten als door anderen te zijner tijd
een concessie wordt gevraagd voor een recht
streekse busverbinding Schouwen-Duiveland
Rotterdam", zei burgemeester Van Leeuwen.
En waarschuwend hief hij de vinger in de
richting van Utrecht.
Maar de „midden-Zeeuwen" in deze bijeen
komst gaven de moed niet op en zij bleven
pleiten voor de noord-zuid-verbinding. Ge
schrokken vroegen zij de Schouwenaars en de
Duivelanders of die dan met betrekking tot
overig Zeeland een soort fatalisme gingen aan
hangen, een laat-dat-stuk-maar-waaien-poli-
tiek. Immers ook in het zuiden liggen allerlei
mogelijkheden, bijvoorbeeld rond het Sloeplan
om eens een ding te noemen. En daarop for
muleerden burgemeester van Leeuwen en de
heer Saltzherr Krips het Schouwen-Duive-
landse standpunt aldus: „De Grevelingen-dam
komt er binnen afzienbare tijd, die dam is
derhalve een realiteit. Wij hebben op deze
verbinding al onze hoop gevestigd, vooral ook
omdat het grootste deel van Schouwen-Duive
land van het noorden moet leven. De noord
zuid-verbinding daarentegen is nog géén reali-
21
