ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 3
gunstiger, een steeds bredere duinenrij en daar
door afname van het zoutgehalte van de zee
wind.
Maar toch heeft men op Walcheren niet alle
mogelijkheden uitgebuit om de Manteling met
beschermende beplantingen aan de zeezijde
te voorzien en de konijnen hebben de schuch
tere eerste pogingen ook teniet gedaan.
Ik zou ervoor willen pleiten overal zoals
op Voorne de binnenduinrand van een bos-
gordel van 5001000 m te voorzien in het
belang van het microklimaat, van al wie
woont en werkt en van al wat leeft en groeit,
hetzij bos of tuinbouwgewassen langs de dui
nenrij.
En deze zone heeft uitzonderlijk gunstige
omstandigheden om een jong bos te doen sla
gen: luwte tegen de wind, hoge grondwater
stand en gemakkelijke bestrijding van schade
lijk wild. Op Voorne zijn de daar reeds be
staande bosgordels een grote verbetering door
het optillen van de wind, er is minder schade
aan kassen en woningen, meer verwarming
door de zon en meer recreatiemogelijkheid in
voor- en najaar.
Nu het inlandse hout zo laag in prijs is, is
het schijnbaar niet het goede moment om de
houtproduktie als gunstige factor aan te voe
ren. Maar de iep groeit goed in deze zone en
dit hout is nog altijd zeer gezocht en wordt
goed betaald. Ook essen groeien er goed, die
goede stelen leveren voor gereedschap. Als
typische Zeeuwsche boom kan de Grauwe
Abeel aangeplant worden en een goede vorm
van de Schietwilg, Salix alba Rockanje, welke
laatste het eerst aangetroffen is op Voorne.
OVER een aantal jaren zal het vreem
delingenverkeer zich enorm ontwik
kelen over de nieuwe dammen. Op
Voorne heeft dit zich reeds ingezet. Dit kan
niet meer tegemoetgetreden worden met bord
jes „Verboden Toegang", een in ons land toch
reeds te veel toegepast middel om publiek uit
natuurterreinen te houden. Ook is het een wei
nig geschikt middel tot opvoeding van het pu
bliek de natuur te ontzien.
Moeraswespenorchis, algemeen in natte duin
valleien.
foto C. S.
Men zal nu reeds vast moeten leggen wat
geschikt is voor welke graad van recreatie,
wat voor vogelbescherming en wetenschappe
lijk onderzoek, wat voor zomerhuisjes en kam
peerterreinen, dit alles gezien in het licht van
onze zo talrijke bevolking en de gezondheid
ervan.
Dit probleem is oplosbaar als er vele groene
gordels zijn met een stevige vegetatie, zodat
de zandige ondergrond het betreden verdraagt.
Gelukkig zijn er voorbeelden dat duizenden
geborgen" kunnen worden in reeds aanwe
zige natuurterreinen: Voorne, Meyendel bij
Den Haag, het Nationale Park, de Kennemer
Duinen, de Provinciale duinen bij Castricum
en de Staatsbossen op de Waddeneilanden.
Dit zal ook samen moeten gaan met opvoe
ding van de bezoekers. Er bestaat een Bond
van Natuurbeschermingswachten, waarvan de
leden excursies leiden, er zijn instructieve par
ken RockanjeDen Haag Bloemendaal) waar
72
