No. X
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
vincie Zeeland zijn gelegen. Dat er op de gro
tere bedrijven voor een begin of uitbreiding in
deze richting weinig animo bestaat vindt in
deze factor zeker één van zijn oorzaken. Aan
genomen dat op grond van de gunstige pro-
duktieomstandigheden ook op de grotere be
drijven uitbreiding van de tuinbouw wenselijk
en waarschijnlijk is, dreigt het arbeidsaanbod
kwantitatief en kwalitatief een belangrijk
knelpunt te gaan vormen.
Maatregelen.
HET is van groot belang, dat dit tijdig
wordt onderkend en dat overwogen
wordt welke maatregelen hiertegen
mogelijk zijn. Onder deze maatregelen lijken
de volgende een belangrijke plaats te kunnen
innemen.
1. Het beroep tuinarbeider moet zo aan
genaam mogelijk gemaakt worden in
het bijzonder wat betreft de beloning,
de arbeidsvoorwaarden en de huisves
ting. Over het algemeen mankeert het
hieraan niet, behalve misschien op het
stuk van de woningen, waaraan de
tuinders weinig kunnen doen. Voldoen
de woningtoewijzing aan het platteland
is nodig.
2. Belangrijker is, dat de landarbeiders
gaan beseffen welke toekomstmogelijk
heden er zijn, dus dat zij het beroep
tuinarbeider leren kennen en leren in
zien welke vakbekwaamheidseisen wor
den gesteld. Dit geldt ook voor de land
bouw. Hier ligt een belangrijke taak
voor de vakverenigingen van de land
arbeiders, die op dit terrein voorlich
ting kunnen geven.
3. Er dienen natuurlijk voldoende oplei
dingsmogelijkheden te bestaan. Op het
ogenblik zijn er alleen op Schouwen-
Duiveland en Zuid-Beveland lagere
tuinbouwscholen. Deze dienen ook in
de andere gebieden te worden opgericht,
zo mogelijk in combinatie met een al
bestaande lagere landbouwschool. Dit
zal het schoolbezoek, ook van aanstaan
de tuinders, stimuleren en dit kan ook
van belang zijn om de voor het voort
bestaan der scholen gestelde leerlingen-
norm te bereiken. De combinatie heeft
bovendien het voordeel, dat geen onno
dige specialisatie wordt doorgevoerd en
ook voor het landbouwbedrijf en het ge
mengde land en tuinbouwbedrijf ar
beidskrachten worden opgeleid. Ook
het aantal vakscholen is voor uitbrei
ding vatbaar; er zijn er nu in Zeeland
drie, nl. te Wemeldinge en Philippine
voor de fruitteelt en te Middelburg
voor de groenteteelt.
Indien deze drie punten te verwezenlijken
zouden zijn is een belangrijke stap in de goede
richting gezet. Het zal zeker niet zo zijn, dat
de tuinbouw overal de grond uit vliegt (in
letterlijke zin), wat met de al genoemde fac
toren een reden is om het luiden van de alarm
klok nog even achterwege te laten. Maar dat
er zowel ten behoeve van de landbouw als
nog meer om de mogelijkheid van tuinbouw-
ontwikkeling aanwezig te houden iets moet
worden gedaan om voldoende vakbekwame
arbeidskrachten te behouden is zeker. Hoewel
de voorlichting voor de landarbeiders een zeer
te waarderen initiatief betekent, gaat het in
de eerste plaats om de jeugd. Het is noodza
kelijk en hopelijk mogelijk belangstelling van
de jeugd voor het beroep van land- en tuin
arbeider te blijven trekken.
Ten slotte zij vermeld, dat dit artikel ge
baseerd is op gegevens en op gissingen; de
laatste zijn mede ontstaan door wat een hier
en daar te luisteren gelegd oor wist op te van
gen. Een gissing blijft echter onzeker. Betui
gingen van gelijke of andere mening zijn mij
dan ook zeer welkom.
17
