Tekenen van een nieuwe tijd
41
No. 2
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
Nog één opmerking: humanisme en Calvi
nisme stempelen de kunst van onze 17e eeuw.
Het humanisme is aristocratischis voor de
bovenlaag, richt zich tot een élite, literair ge
sproken is Hooft daar de beste vertegenwoor
diger van; het Calvinisme is democratisch en
beroert in de eerste plaats de kleine man en
van deze groep is Cats de literaire exponent.
Begin van de rede, uitgesproken door de Secretaris-Generaal van het Ministerie
van economische zaken, Prof. G. Brouwers, ter gelegenheid van de opening van
de tentoonstelling „De Produktie der Bevelanden" te Goes op 21 april 1960.
HET verzoek, om de tentoonstelling
van de produktie der Bevelanden te
openen, geeft mij een dubbele reden
tot voldoening. In de eerste plaats omdat ik
aldus als vertegenwoordiger van de centrale
overheid de belangstelling en de waardering
tot uitdrukking kan brengen, die dit Zeeuwse
initiatief wekt, maar in de tweede plaats om
dat ik dat kan doen als geboren Zeeuw en met
U in dit land van ons, waar het licht en de
lucht anders zijn dan elders, de tekenen kan
vaststellen van een nieuwe tijd, die geleidelijk
over Zeeland komt. Sommigen van ons zullen
dat geen onverdeeld voordeel vinden. Het
eigen karakter van Zeeland, zoals wij dat
kennen en voelen en zoals dat zich in zijn
gewestelijke beslotenheid sedert de laatste an
derhalve eeuw heeft versterkt, zal er ten dele
door teloor gaan.
Maar laten wij dan tevens beseffen, dat een
volk zijn beste eigenschappen tot uitdrukking
brengt niet door afwerend te staan tegenover
de zich wijzigende omstandigheden, maar door
zich deze op zijn wijze nuttig te maken en
daarop zijn eigen stempel te drukken. Zoals
Zeeland dat ook in het verleden heeft gedaan.
De glorietijd van Zeeland ligt in de eeuwen,
dat het een grote rol speelde in de internatio
nale handel en scheepvaart, toen het met Hol
land een centraal element vormde in de plaats,
die ons land in de wereld innam. Toen handel
en scheepvaart ons door een reeks van om
standigheden verlieten, werd Zeeland een
agrarisch gewest. Terwijl de nieuwe industri
ële ontwikkeling ons gehele land geruime tijd
goeddeels voorbijging, was dat in het bijzon
der met Zeeland het geval. Maar zijn vrucht
bare bodem en de solide eigenschappen van
zijn bevolking maakten het opnieuw tot een
zeker naar verhouding welvarend gebied in
het vooral commercieel-agrarische Nederland
van de vorige eeuw.
Aan de machtige industriële ontwikkeling,
waarmee in het bijzonder het na-oorlogse
Nederland zich een nieuwe plaats in de
wereld verovert, heeft Zeeland tot nu toe
echter nauwelijks deel gehad. Het merkwaar
dige feit doet zich voor, dat de verkeerslig-
ging, die in vroeger tijd de basis vormde van
de Zeeuwse economische positie, in de tijd van
het moderne landverkeer voor dat achterblij
ven goeddeels verantwoordelijk is.
De ramp en de nieuwe ontwikkeling.
MAAR de ramp, die Zeeland in 1953
trof heeft niet als in vroegere eeuwen
tot achteruitgang geleid, zij heeft
daarentegen de kans geschapen op een funda
menteel nieuwe ontwikkeling. De uitvoering
van het Delta-plan geeft onze provincie een
