ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 5
sluiten. Maar dat verlangen is niet algemeen
en niet in daden tot uiting gekomen. Het is
allemaal te begrijpen omdat er ook „protes
tantse" stromingen in de omliggende plaatsen
zijn, gericht naar het noorden.
NIET alleen werden in Groede en Oost
burg petities opgezonden ook in de aan
IJzendijke grenzende gemeenten Bier
vliet en Hoofdplaat werd 15-16 oktober een
petitie opgesteld tegen de scheiding van
het noorden door de hervormde predikant
aldaar, D. van Basselaere. Biervliet was een
plaats met 1700 inwoners waarvan een 1100
hervormden en een 500 katholieken en
Hoofdplaat telde 580 hervormden en 740
katholieken.
Het request van dominee Van Basselaere is
hetzelfde als dat van Groede, maar het bevat
een zinnetje meer, waarin de tegenstelling
katholiek-protestant weer uitkomt. De twee
plaatsen Biervliet en Hoofdplaat, zo staat in
dat stuk:
„huiveren reeds bij het denkbeeld aan de
mogelijkheid alleen eener afscheiding van
dit hun vaderland; alzoo daarvan het on
feilbaar gevolg zou zijn de geheele ver
nietiging van het bovengenoemde waarin
zij een roem stellen met de Noord-Neder
landers overeen te stemmen en dus de
verwoesting van hetgeen hun geluk als
menschen en Christenen uitmaakt."
Dat stuk werd ondertekend door een 33 in
woners van die plaatsen, wat wel niet heel
talrijk is. Deze actie was een zuivere kerkelijke
aangelegenheid, want deze petitie werd op
gestuurd aan het Departement van Hervorm
de Eeredienst. Zo was IJzendijke omgeven
door protestantse agitatie en dat zal onge
twijfeld de stemming onder de katholieken
mede bepaald hebben. Toch heeft deze gods
dienstige tegenstellingen geen nadelige gevol
gen gehad op de komende krijgsgebeurtenissen.
Werd zo de petitie-actie van de burgemees
ter van Oostburg gevolgd in het noorden en
oosten van het 4de district, ook in Sluis had
hij succes. De districtscommissaris had de pe
titie van burgemeester Callenfels wel niet on
dertekend en ook de notabelen in Sluis had
den dat naar zijn voorbeeld niet gedaan, maar
de 11de oktober werd een speciale raadszit
ting gewijd aan dit vraagstuk, omdat in heel
het district het verlangen bestond zich schrif
telijk tot de koning te wenden met het ver
zoek bij het noorden te blijven behoren. Al
vorens echter tot het opstellen van een smeek
schrift over te gaan werd besloten eerst het
advies in te winnen van de gouverneur.
We kennen al diens antwoord dat hij de
12de oktober aan de districtscommissaris zond
naar aanleiding van het opstellen van de pe
titie te Oostburg. Maar bovendien stuurde de
gouverneur nu de 14de oktober een rapport
aan de minister van Binnenlandse Zaken in
Den Haag en wees hem er op dat hij bang
was dat het opstellen van adressen tegen een
scheiding van Zeeuwsch-Vlaanderen van Hol
land, mogelijk tot gevolg kon hebben dat an
dersdenkenden en dat zijn in dit geval de
katholieken tegenpetities zouden opstellen.
Het antwoord van minister Van Doorn kwam
per kerende post en was 16 oktober opgesteld.
De minister sprak zich hierin uit tegen het
aanmoedigen van die adressen. Omdat hij
echter intussen al een antwoord gestuurd had
naar Sluis raakte het doorzenden van dit be
richt op de achtergrond tot 6 december.
Maar in Sluis had men zich van het ant
woord van de gouverneur niets aangetrokken.
Door de broer van de burgemeester van Oost
burg, J. M. Callenfels, was dezelfde motie
opgesteld als in Oostburg en 16 oktober in
Sluis rondgedragen. Hij werd geholpen door
de „genees-, heel- en vroedmeester" P. Renier.
Een 60 inwoners werd bereid gevonden dit
stuk mede te ondertekenen. De initiatiefne
mers hadden meer handtekeningen kunnen
krijgen maar zij hadden zich bepaald tot deze
alleen, omdat „Uwe Majesteit uit de boven
staande duidelijk ziet, wat de algemene geest
is in Sluis". Sluis had een 1600 inwoners
waarvan 930 hervormden en 640 katholieken.
Als nu die stemming in Sluis zo algemeen was
130
