34
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 1
schien niet ondienstig te vertellen dat het uit
zoeken van slechte erwten uit de goede destijds
voor honderden gezinnen een bijverdienste
was, voor vele andere zelfs bijna de enige bron
van inkomsten. Ook kleine kinderen konden er
de gezinsinkomsten mee helpen vergroten. Op
die vergadering waren een paar honderd man
nen en vrouwen aanwezig, maar toen de voor
zitter vroeg of men genegen was een vereni
ging op te richten, bleven er maar vijftig over.
De rest vond de zaak klaarblijkelijk toch te
riskant. In 1904 vestigde de Bestuurdersbond
in een brochure „Arm Middelburg. Hoe het
woont! Hoe het leeft!" de aandacht op de
ellendige woningtoestanden. Bimmel en C. J.
Riemens, een timmerman die in 1905 nog
korte tijd secretaris van de afdeling is geweest,
hadden er 79 woningen voor bezocht, waar
van 50 van één vertrek. Bertha Ogterop maak
te enkele tekeningen voor deze brochure.
Verkiezingen.
TWINTIG jaar, van 1888 tot 1907, heeft
het geduurd eer de socialisten in Zeeland
een der bestuurslichamen waren binnen
gedrongen. Bij de verkiezingen voor de Twee
de Kamer in 1888 stelden de Middelburgse
leden van de „Bond voor Algemeen Kies- en
Stemrecht', die zich van dit jaar af „Volks
partij" noemde, in hun district de kandidatuur
van dr. J. M. Smit, een kort tevoren om zijn
beginselen ontslagen leraar aan de H.B.S. te
Apeldoorn. Hij kreeg 13 stemmen, wat niet
veel was. Bij de Kamerverkiezingen van 1891
stelde de „Volkspartij" W. P. G. Helsdingen
in Middelburg en F. P. Oudens in Oostburg
kandidaat, die respectievelijk 56 en 37 stem
men kregen, waaruit blijkt dat er toch enige
groei in de beweging zat. Aan de Kamerver
kiezingen van 1894 en 1897 namen de Zeeuwse
socialisten geen deel; de „Volkspartij" was in
middels opgeheven, de vrije socialisten deden
niet aan parlementaire actie en de Middel
burgse afdeling van de „S.D.A.P." was in
1894 nog niet opgericht en in 1897 nog niet
in staat om kandidaten te stellen. Nog in 1901
waren in het kiesdistrict Middelburg nog maar
elf kiesgerechtigden bij de „S.D.A.P." aan
gesloten, maar niettemin kreeg haar kandidaat
J. A. Bergmeijer bij de Kamerverkiezingen van
dat jaar 697 van de 6305 uitgebrachte stem
men, dank zij de steun van de vrijzinnig-demo
craten. De afdeling had voor deze verkie
zingen een propagandablad „Walcheren voor
uit" uitgegeven (Wie bezorgt me er een exem
plaar van?). In 1903 steeg het stemmenaantal
van Bergmeijer bij een tussentijdse verkiezing
tot 1185, opnieuw door de steun van de vrij
zinnig-democraten. Maar in 1905 daalde het
tot 523, omdat de vrijzinnig-democraten toen
met een eigen kandidaat, de populaire Her
man Snijders, uitkwamen, die 3542 stemmen
kreeg, waarmee deze het overigens toch tegen
mr. C. Lucasse, het anti-revolutionaire Ka
merlid dat 4178 stemmen keeg moest
afleggen. De „S.D.A.P." had in 1905 in alle
vijf de Zeeuwse districten een kandidaat ge
steld; van deze kreeg W. H. Vliegen in Zie-
rikzee 234, Troelstra in Goes 261, dr. J. A. H.
van den Brink in Hontenisse 260 en mr. San-
nes in Oostburg 268 stemmen.
In 1907 nam de „S.D.A.P." voor het eerst
aan de Statenverkiezingen in Zeeland deel.
In het district Middelburg stelde ze J. Onder-
dijk (227 stemmen) en mr. Sannes (275) kan
didaat, in Vlissingen mr. Sannes (256), in
Goes mr. Sannes (183) en C. van der Weel
(172). Pas na de invoering van de evenredige
vertegenwoordiging zou de partij in 1919 de
eerste zetels in de Zeeuwse Staten bezetten.
In 1901 kwam de „S.D.A.P." voor het
eerst bij de gemeenteraadsverkiezingen in Mid
delburg met eigen kandidaten. In district I
kreeg Wibaut 128 en G. Wolders, de latere
administrateur van de coöperatieve vereniging
„De Vooruit", 49 van de 565 uitgebrachte
stemmen, in district III Wibaut 130 en Bim
mel 68 van de 469 uitgebrachte stemmen.
District III was het arbeidersdistrict, waar de
bewoners van de Nederstraat, de Eigenhaard-
straat, het Arnemuidse voetpad, de Veerseweg
en omgeving hun stem uitbrachten. Bij een
tussentijdse verkiezing in 1903 kreeg Bimmel
in district I 84, in district III 148 stemmen;
