No. 2
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
Fig. 4. Uiteinden van uit tegengestelde richtingen komende krekenstelsels. Gedeelte
van gedetailleerde bodemkaart van Schouwen, tussen Zierikzee en Moriaanshoofd.
Iets meer naar het noorden toe, in het Prunje-
gebied, raken de inbraken van noordoost en
zuidwest elkaar zelfs helemaal niet meer.
Tegenwoordig is het Prunjegebied alleen
aan de noordkant door een brede strook land
van het zeewater gescheiden. Aan de zuid
kant daarentegen grenst het gebied vlak aan
de Ooster-Schelde. Hier is sedert 1200 na Chr.
veel land door de zee weggeslagen.
De oude kern van Walcheren is veel sterker
door de zee aangetast. Hier liggen dus veel
dikkere paketten jonge zeeklei op het veen 4).
Toch zijn de moernering en de geringe op-
slibbing niet de enige oorzaken van de ondiepe
ligging van de oude zeeklei op Schouwen.
Ten opzichte van N.A.P. ligt de oude zeeklei
hier namelijk ook hoog, veel hoger dan b.v. op
Duiveland en Tholen. Uit figuur 5 blijkt dit
duidelijk. In het westelijk deel van Schouwen
ligt de oude zeeklei op 1,50 a 2,50 meter
N.A.P., in Duiveland en Tholen op 3 a 4
meter en nog meer N.A.P. In Holland,
b.v. in de Haarlemmermeer ligt deze afzetting
op ruim 4 meter N.A.P. In het westelijk
deel van Walcheren en Goeree blijkt daar
entegen de oude zeeklei weer vrij ondiep voor
te komen. Ook in West-Friesland zijn hiervan
voorbeelden bekend.
Als verklaring voor dit niveau-verschil zou
men kunnen denken aan een hogere opslibbing
van het zeewater langs de kust. Uit bepaalde
berekeningen moet echter geconcludeerd wor
den, dat hiermee een hoogteverschil van ca.
2 meter op zo korte afstand niet verklaard
kan worden. Er blijft dus alleen over om aan
te nemen, dat deze hooggelegen oude zeeklei
jonger is dan het lager gelegen type. De zee
spiegel vertoont immers een voortdurende stij
ging. Hierdoor kan ook de klei voortdurend
hoger opslibben. Omgekeerd kan uit het ni
veau van een klei-afzetting ten opzichte van
N.A.P. ongeveer worden opgemaakt, bij welke
gemiddelde zeestand hij is afgezet en tevens in
welke eeuw dit heeft plaats gehad. Op deze
manier berekend, zou de oude zeeklei langs
de kust omstreeks 1200 jaar v. Chr. moeten
Fig. 5. De hoogteligging van de bovenkant van de oude zeeklei
op Schouwen-Duiveland en Tholen.
1. 150-200 cm N.A.P.
2. 200-250 cm N.A.P.
3. 250-300 cm N.A.P.
4. 300-400 cm N.A.P.
5. meer dan 400 cm N.A.P.
67
