Anticiperende aanpassing van de
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 2
traditionele waarden en deze eventueel durft
te aanvaarden als constituerend element in
handelen en denken.
Zeeland is een land van vaste tradities, van
een min of meer statisch genre de vie" en
van een levenspatroon dat vaste beddingen
schijnt te hebben gevonden. Dit alles moet
stellig in velerlei opzicht positief gewaardeerd
worden. Anderzijds bergt deze situatie on
vermijdelijk het gevaar in zich, dat het nieuwe
dat over Zeeland komt of komen zal, uiterst
moeilijk zal worden geaccepteerd, verwerkt,
uitgebuit.
Hoe moeilijk was het b.v. niet nog betrek
kelijk kort geleden om het hier en daar soms
sterk verouderde systeem van min of meer on
afhankelijke polders of waterschappen los te
laten en een bepaalde vorm van polderconcen
tratie te aanvaarden. Uiteindelijk is daarmee
echter een daad van verstrekkende betekenis
gesteld, geheel passend in de aanpassing van
het Zeeuwse waterschapswezen aan een ver
anderend Zeeland.
TOCH is met onderstrepen van het belang
van veelzijdige aanpassing aan nieuwe
omstandigheden het laatste woord niet
gezegd. Zeeland zal het is al zo vaak be
nadrukt op onderscheiden terreinen leiding
aan de veranderingen moeten geven. Daarvoor
is een zekere mate van anticiperende aan
passing" zeer gewenst, een soort geestelijk
proces waarbij men zich een gezindheid eigen
maakt, die als het ware op een feitelijke
situatie vooruitloopt. Als er in 1953 niet reeds
mannen waren geweest, die de mogelijkheid
van afdamming der zeearmen in zuidwest
Nederland reeds diepgaand hadden overdacht,
was er van een concreet Deltaplan en een
concrete Deltawet hoogstwaarschijnlijk nog
maar nauwelijks sprake geweest.
doorsnee-Zeeuw is stellig niet te ver
wachten. Hij is te bedachtzaam, te se
cundair ingesteld om op ontwikkelingen voor
uit te lopen; hij heeft reeds moeite om deze
bij te houden. Het is aan de economische,
maatschappelijke en culturele elite van Zee
land om de bedding thans te graven voor wat
later het kanaal van Zeelands ontwikkeling
moet zijn. Met gebruikmaking van vindingen,
experimenten, mislukkingen van elders.
Anticiperende aanpassing: uitdaging van en
aan de tijd. Een snel veranderende tijd daagt
Zeeland thans uit om antwoord te geven op
nieuwe vragen, nieuwe mogelijkheden. Zee
land dage thans de tijd uit om te concretiseren
wat Zeeuwse pioniers voorbereiden zullen.
Met helder inzicht in wat nu gedaan kan
worden in het belang van het Zeeland van
morgen.
54
