Monumentenzorg in Middelburg
De Balans als weegschaal van burgerzin
No. 6
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
Mr. C. A. van Swigchem
HET ziet er naar uit, dat de plannen doorgang zullen vinden om de gevel van de socië
teit „St. Joris" op de Balans te Middelburg, in haar vroegere glorie te doen her
rijzen. Daarmee zal één van de laatste door de oorlog van 1940 aan de stad toe
gebrachte verminkingen zijn geheeld.
Het herstel van deze prachtige 16de eeuwse natuurstenen topgevel zal een langgekoesterde
wens in vervulling doen gaan. De open plaats aan het benedeneinde van de Balans vraagt
dringend om een voorziening, en dit merkwaardige, driehoekige pleintje, dat van ouds één van
de meest karakteristieke ruimten vormt in de aan stedeschoon zo rijke Zeeuwse hoofdstad, kan
op geen betere wijze worden afgesloten dan met de statige Doelengevel, die alle oudere Mid
delburgers zich nog goed weten te herinneren.
EEN gelegenheid als deze, is geschikt voor
het ophalen van historische herinne
ringen en een plein als de Balans biedt
daarvoor de meest rijke stof. De nabijgelegen
abdij met haar rijke geschiedenis levert onder
werpen voor vele taferelen. De vroegere
Waag, waaraan de Balans haar naam ont
leent, brengt daarnaast weer een geheel andere
zijde van Middelburgs glorie in de gedachte, te
weten de koophandel, de scheepvaart en het
markt- en havenbedrijf.
Ook de zojuist genoemde Doelen echter,
met het bedrijf van de Schutters van St. Joris
en hun bijeenkomsten en feestmaaltijden in het
trotse Doelengebouw, vormt een dankbaar on
derwerp voor historische cartoons.
We kunnen ons voorstellen hoe een artiest
uit de vorige eeuw van de romantisch-histo-
rische school het onderwerp zou hebben uit
gewerkt in een reeks van bontgekleurde muur
schilderingen zoals die destijds zo in trek
waren.
Het is niet zonder reden, dat ik U dit voor
de smaak van onze grootouders typerende
trekje in herinnering roep. Want het is dit
keer niet mijn bedoeling de archieven te gaan
ontsluiten uit de oude middeleeuwen of de
glorietijd van de republiek. Waar ik het met
U over wilde hebben, is een aspect van het
zeer recente verleden, nl. het historisch besef
en de burgerzin van de generatie rondom 1900.
Het historisch besef en de burgerzin; deze
twee zullen in het algemeen verband houden
met elkaar, maar stellig deden ze dat in de
periode aan het eind van de vorige en in het
begin van deze eeuw.
De vernieuwde belangstelling voor de hi
storische bouwwerken die zich in Nederland
na 1880 alom openbaarde, en waarvan het op
treden van jonkheer Victor de Stuers de al
gemeen bekend gebleven exponent is, is ook
aan Middelburg niet voorbijgegaan. Hoe zou
het ook anders in een stad met een zo rijk his
torisch verleden. Het is dan ook de vraag, om
iets te noemen, of vele andere steden kunnen
165
