166
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 6
wijzen op iemand die zoveel voor de monu
menten van zijn stad heeft gedaan als in de
Zeeuwse hoofdstad mr. G. N. de Stoppelaar.
Deze onbekrompen Maecenas, tijdgenoot van
De Stuers, heeft het niet bij woorden gelaten.
Was hij het niet, die in 1889 op eigen kosten
de toegang tot de St. Sebastiaansdoelen liet
restaureren? Een restauratie, die wij, technisch
bezien, vandaag niet hoog aanslaan. Eigenlijk
hebben wij er geen goed woord voor over.
Maar vergeten wij niet, dat zij geschiedde in
een tijd, toen de voorkeur uitging naar afbre
ken en dat zij in elk geval het voortbestaan
van dit historische gebouw tot gevolg heeft
gehad. En waar vindt men, zelfs in onze wel
vaartsstaat, een particulier burger die de kos
ten van de restauratie van een publiek gebouw
voor zijn rekening wil nemen?
AAN zorg voor de hoofdmonumenten door
de overheidsinstanties ontbrak het ook
in Middelburg niet. De restauratie
activiteit zette hier in, toen in 1882 de bekende
dr. P. J. H. Cuypers met het herstel van het
stadhuis begon en in 1886 de rijksarchitect
J. A. Frederiks een begin maakte met zijn
voornaamste werk: het herstel van het abdij
complex x). Dit werk werd in 1910 voltooid
met de luisterrijke restauratie van de Gist-
poort. Een belangrijke fase was de stijlvolle
vernieuwing van de vergaderzaal van de Pro
vinciale Staten 1899-1900. Cuypers kwam
slechts zo nu en dan te Middelburg. Frederiks
woonde er en stimuleerde er de belangstelling
voor alles wat oud was. In 1894 herstelde hij
de hiervoor genoemde St. Joris Doelen aan de
Balans welke restauratie geschiedde op
kosten van de sociëteit St. Joris en om
streeks 1900 kwam de Steenschuur aan de
beurt. De grote referendaris De Stuers kwam
vaak naar Middelburg om het herstel van zijn
geliefde panden gade te slaan en het élan waar
mee het herstel van de grote monumenten werd
aangepakt kan voorbeeldig genoemd worden.
Mr. de Stoppelaar echter heeft begrepen
dat daarnaast een groot arbeidsterrein lag voor
de burgerij zelf, nl. de zorg voor de kleinere
x) Een fragment was al eerder onder handen ge
nomen, nl. de Muntpoort in 1877.
Afb. 1. De Balans vóór de diverse restauraties. Men vergelijke deze foto met afbeelding 2,
die de situatie weergeeft 1920. Links naast de Doelen het nog niet „gerestaureerde" buur
huis dat tot ingang diende. Rechts op de foto ziet men de lijstgevels die door mr. G. N. de
Stoppelaar in 1896 in zestiende eeuwse toestand zijn gebracht. Men ziet hoe ruim het begrip
restaureren destijds werd opgevat.
