ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 2
overgestelde, verkoop beneden kostprijs,
komt hier en door wel voor.
Een buitenstaander ziet vaak maar twee
bedragen in het kader van de gemeentelijke
grondpolitiek: de kosten van AANKOOP en
het bedrag van de VERKOOP. Men vergeet
dan, dat de kosten van verwerving maar
een fractie van de totale grondkosten uit
maken. In de jaren 1957, 1958 en 1959
waren de grondprijzen in een aantal ge
meenten als volgt samengesteld:
verwervingskosten 15,05%
kosten van grondwerken 28,39
kosten van straataanleg 25,87
kosten van riolering 12,73%
kosten van groenvoorziening 2,53
omslagkosten 15,43%
totaal 100
De jaren 1960, 1961 en 1962 geven on
getwijfeld een heel ander beeld, waarbij
de kosten van verwerving met 15 niet
zijn „betaald". In een mij bekend geval
kwamen de verwervingskosten in een be
paald uitbreidingsplan (aankoopkosten en
pachtersvergoedingen) in totaal op ruim
9,per ca!
Het spreekt wel vanzelf, dat de taxatie
van gronden bij dit alles een zeer belang
rijke rol speelt. Bij de overheid bestaat veel
al de praktijk, dat gronden, die voor aan
koop in aanmerking komen, worden ge
schat door de centrale commissie voor de
onteigeningsvergoedingen te Rotterdam,
welke commissie taxeert op basis van
de onteigeningswet. Nu bestaat bij het pu
bliek niet zelden de indruk, dat deze com
missie een commissie VAN de gemeenten is.
Niets is minder waar: de commissie krijgt
alleen de opdracht van de gemeenten, maar
verricht haar werk volkomen onafhankelijk
van de opdrachtgevers 2).
In sommige gevallen werkt men ook nog
wel met commissies ad hoc of met taxatie
bureaus van landbouworganisaties. Maar
hoe men het ook doet, het blijft altijd een
moeilijke zaak. Het schatten van gronden
en bijkomende schade-factoren is en blijft
een kwestie van FEITELIJKE AARD, waar
voor het wel erg moeilijk is algemene nor
men te vinden. Voor dat probleem komt ook
de rechter te staan, wanneer hij indien
niet langs minnelijke weg overeenstemming
kan worden bereikt geroepen wordt de
onteigening uit te spreken en het bedrag
van de schadeloosstelling te bepalen. Het
moet al een opgaaf zijn het bedrag van de
schade op een bepaald moment vast te
stellen; hoeveel moeilijker wordt het, wan
neer ook toekomstige schade moet worden
begroot. Niemand neemt het de rechter
kwalijk, wanneer hij in dergelijke gevallen
rekening houdt met een rapport van des
kundigen. Maar als het bestuur dat doet is
Leiden in last!
Geconstateerd mag worden, dat de land
bouworganisaties op dit terrein de laatste
jaren diligent zijn. Dit feit mag met voldoe
ning worden geconstateerd, omdat in vele
gevallen door een zeker samenspel een
aanvaardbare oplossing kan worden ge
vonden. Moeilijker wordt het begrip op te
brengen voor de activiteiten van het Land
bouwschap, voor zover die betrekking heb
ben op de behartiging van INDIVIDUELE
gevallen, omdat immers op deze manier de
landbouworganisaties in feite worden uit
gehold.
Om de bestaande verhouding tussen ge
meentebesturen en grondeigenaren en
-gebruikers in het kader van de aankoop en
taxatie van landbouwgronden te verbete
ren, zou misschien kunnen worden over
wogen de bestaande bureaus voor grond
en pachtzaken van de diverse landbouw
organisaties samen te smelten. Daardoor
zou dan één centraal orgaan kunnen wor
den gevormd, waarin ook één of meer
plaatsen beschikbaar zouden kunnen wor
den gesteld voor deskundigen, die voor de
gemeenten (en misschien ook wel voor de
provincie) representatief kunnen worden ge
noemd.
56
