Zeeuwse kroniek
No. 5
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
M. P. de Bruin
Scheldemonding
IN 1914 had Engeland bij het begin van de eerste
wereldoorlog nog geen standpunt ingenomen ten
aanzien van de Schelde als de weg waarlangs hulp
kon worden geboden in geval van schending van
de Belgische neutraliteit. In 1944 hebben Engelse com
mando's een hevige strijd moeten voeren om de Schel
demonding. Het doel in beide gevallen was de haven
Antwerpen. Over de jaren voorafgaande aan de eerste
wereldoorlog wordt geoordeeld dat zelfs „the mildest
cynic would conclude that it does not show military
planning and diplomacy at its best". In de strijd om
Walcheren in de tweede wereldoorlog hebben Engelse
commando's in gevechten van man tegen man
alles op alles gezet. Het ging om Antwerpen als nood
zakelijke aanvoerhaven voor de legers ter bevrijding
van Europa. Dat het vrij maken van de Schelde niet
voldoende is uitgebuit als gevolg van verschil van
mening in de hoogste legerleiding, mag als bekend
worden verondersteld.
Neutraliteit
DE studie van D. H. Thomas: „The use of the
Scheldt in British plans for the defence of
Belgian neutrality 1831-1914" (Belgisch tijd
schrift voor filologie en geschiedenis 1963
afl. 2) noemt recente studies waaruit „the inadequa
cies of Great Britain's naval and military establishments,
planners, and plans preceding World War I" blijkt. De
toestand van de vloot, de samenwerking op strategisch
gebied, de besluiteloosheid en de vergissingen, waarop
Engelse schrijvers wijzen, zijn misschien te donker ge
tekend. Ten aanzien van de houding ten opzichte van
de Belgische neutraliteit blijkt de incompetentie over
duidelijk. De „grote vijf" van 1831, die de Belgische
neutraliteit garandeerden, waren niet in de stemming
om zich met details bezig te houden. „What is evident
is that when British diplomats and strategists consi
dered the possibility of opposing a violator of Belgian
neutrality, they and the Belgians generally ex
pected until 1906 that naval or military aid would be
sent via the River Scheldt".
De fundamenten van fort De Ruyter.
Foto I. Lamain
155
