Techniek en bestuur
De uitvoering van de Deltawerken heeft in hoofdzaak
een technisch aspect. Het is bij nadere beschouwing
echter wel duidelijk, dat daarbij ook andere problemen
opduiken. Minder bekend is wellicht, dat ook het rijk
nog tijdens de realisering van het Deltaplan aan de
neven-aspecten daarvan aandacht besteedt.
Dit blijkt b.v. heel duidelijk uit de brief d.d. 4 de
cember 1963 van de minister van verkeer en water
staat, gericht aan de voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal 1).
In deze brief (aanhang
sel van het jaarverslag
Deltawerken) is een
overzicht opgenomen
van de door andere mi
nisteries in samenhang
met de Deltawerken be
hartigde belangen in de
periode 1 juli 1962 t/m
30 juni 1963.
Niet minder dan 5 de
partementen (binnen
landse zaken, onderwijs, kunsten en wetenschappen,
financiën, sociale zaken en volksgezondheid en maat
schappelijk werk) blijken in deze „begeleiding" een
aandeel te hebben. Dat van binnenlandse zaken be
staat o.a. uit het ontwerp van wet tot gemeentelijke
herindeling van Walcheren en een deel van Zuid-
Beveland, gelegen in het Sloe-gebied. Verder wordt
in dit verband melding gemaakt van de pas op gang
gebrachte procedure tot gemeentelijke herindeling van
Zeeuwsch-Vla anderen.
Bij onderwijs, kunsten en wetenschappen lezen we,
dat de ministerraad de coördinatie van het beleid t.a.v,
de openluchtrecreatie aan de bewindsman van dit de
partement heeft opgedragen. Daarna volgt een indruk
wekkende opsomming van een aantal Zeeuwse pro
jecten, dat met steun uit 's rijks kas tot stand gekomen
is, c.q. nog in uitvoering is. Als voorbeelden kunnen
worden genoemd de jachthaven te Veere, het bad-
strand tegen de Katse Dam in Kattendijke, duinover
gangen in Wissenkerke en Vrouwenpolder, een aantal
wegen in de ruilverkaveling Kleverskerke ter ontsluiting
van het te stichten jeugdcentrum „Het zilveren schor"
en een vakantiecentrum in de Braakman.
Uit het onderdeel, waarin de activiteiten van „finan
ciën" zijn opgenomen, blijkt, dat op stuifgevoelige ter
reinen langs Noord-Beveland (Schotsman, Ruiterplaat en
Haringvreter) ter vastlegging gewassen werden inge
zaaid. Ook werd een begin gemaakt met bebossing van
de Schotsman en Ruiterplaat, Enkele terreinen (natuur-
beschermingsgebieden), zoals het zuidelijk deel van de
1) Kamerstukken, zitting 1963-1964 7400
Goudplaat en de Middelplaten ca., werden voorlopig
in gebruik gegeven bij de stichting Natuurmonument
de Beer". Verder werden eigendommen van de staat in
gebruik afgestaan voor recreatieve doeleinden, zoals
de aanleg van jachthavens en zwembaden (Wolphaarts-
dijk en Kortgene). Landbouwkundige aspecten zien we
behandeld bij de waterbeheersing in West-Zeeuwsch-
Vlaanderen, Zuid-Beveland en de afwatering van
Noord-Beveland.
In het kader van de bemoeiingen van het ministerie
van sociale zaken kan worden gewezen op een ver
ruiming van de toepassing van de sociaal-economische
voorzieningen voor zelfstandigen t.b.v. de oesterkwe
kers te Yerseke, Bruinisse, Zierikzee en Tholen, dit in
afwachting van de totstandkoming van een definitieve
wettelijke regeling op het stuk van de schadeloos
stelling van de oesterkwekers.
Het doet sympathiek aan, dat de minister van verkeer
en waterstaat onder het hoofd maatschappelijk werk"
opmerkt, dat de uitvoering van de Deltawerken niet
alleen een kwestie is van techniek en economie, maar
evenzeer te maken heeft met de sociale ontwikkeling.
De invloed van deze werken zo zegt hij kan
men vergelijken met die van een katalysator: versnel
ling van maatschappelijke (structuur-) veranderingen.
Bekend is, dat de provincie Zeeland in haar geheel
valt onder het bijzondere sociale beleid voor de ont-
wikkelings- en probleemgebieden, op welk terrein de
minister van maatschappelijk werk een coördinerende
functie heeft. Letterlijk zegt de minister (nog steeds die
van verkeer en waterstaat!) het volgende: ,,De sociale
planning beocgt in samenwerking tussen rijks- en lagere
overheden en met inschakeling van de bevolking
(curs, van mij, v.S.") de sociale ontwikkeling systematisch
te bevorderen".
Het rijk verleent ook in deze sector subsidies. In dit
verband mag worden gewezen op de stichting in Zee
land en een deel van West-Brabant van een aantal
culturele centra, dorpshuizen, kruisgebouwen, sport
velden, zwembaden en sociale werkplaatsen voor min-
der-validen.
Dit zijn zo maar enkele grepen uit de ministeriële
brief. Bij de klachten, die men hier en daar opvangt
over gebrek aan coördinatie, overschatting van specia
lisme en al te grote eenzijdigheid van technische ap
paraten is het toch ook weieens goed de hierboven
geschetste ontwikkeling in het Deltagebied summier te
belichten. De minister komt hier met een aantal „be
wijzen" op tafel, die we zelf kunnen controleren. Het
in ambtelijke kringen veel gehoorde mode-woord „in
tegratie" heeft voor de bewindsman van verkeer en
waterstaat blijkbaar een reële betekenis.
Rond
griffie en secretarie
door
mr. L.A.v. Splunder
27
