Vredeswetenschap
Dr. H. C. M. Ghijsen
erelid van het
Zeeuwsch Genootschap
Op 21 november 1964 heeft in
de studiezaal van de Provin
ciale Bibliotheek de huldiging
plaats gehad van mejuffrouw
dr. H. C. M. Ghijsen, ter ge
legenheid van haar tachtigste
verjaardag.
Tijdens deze plechtigheid, die
georganiseerd was door een
kring van vrienden en vereer
ders van mej. Ghijsen, deelde
de secretaris van het
Zeeuwsch Genootschap, mr.
W. D. de Bruine, mede, dat zij
Voordracht, gehouden door
professor dr. B. V. A. Röling,
op 9 december 1964, voor het
Zeeuwsch Genootschap der
W etenschappen.
Spreker ving zijn voordracht
aan met een analyse van het
oorlogsprobleem, dat volgens
hem drie facetten heeft:
1. De huidige situatie leidt
vroeg of laat tot oorlog;
de gevolgen van deze oor
log zullen voor de mens
heid ondragelijk zijn.
2. Het morele aspect, dat aan
een moderne bewapening
is verbonden.
3. Het politieke aspect.
door de algemene vergadering
was benoemd tot erelid van
het Genootschap. Deze mede
deling ging gepaard met het
uitreiken van een gecalligra-
feerde oorkonde.
Mejuffrouw K. van de Putte,
medewerkster van mej. Ghij
sen, overhandigde haar het
geschenk van de organisato
ren: de drie in leer gebonden
delen van het Zeeuws Woor
denboek, waarvan het derde
deel juist van de pers is ge
komen.
Na het officiële gedeelte van
de bijeenkomst, was er nog
gelegenheid dr. Ghijsen per
soonlijk te feliciteren.
Ad 1
Door de eeuwen heen heeft
men gemeend, dat oorlog iets
onontkoombaars is, iets, dat
in de natuur zelf verankerd
ligt. Tekenend hiervoor is bij
voorbeeld de cyclus, opgesteld
door Frederik III in zijn dag
boek (1435): oorlog, armoede,
nederigheid, vrede, welvaart,
hoogmoed, oorlog. Bij recente
opiniepeilingen is gebleken,
dat ook heden ten dage meer
dan 50 van de mensheid
overtuigd is van de onvermij
delijkheid van oorlogen.
Met de invoering van de
volkslegers in de Napoleon
tische tijd „war ceased to be
a gentleman's game" (Chur
chill). In plaats van een leger-
oorlog, werden later ma-
teriaaloorlogen gevoerd; door
de massale deelname werd de
ideologie in de oorlogvoering
binnengehaald. Dit leidde tot
de totale oorlogen, waarin
men van beide zijden de te
genstander als misdadiger
ziet. Anderzijds maakte de
ontwikkeling van de techniek
een verheviging van de ver
nietigingskracht mogelijk. Aan
onze zijde van het ijzeren gor
dijn staat momenteel 400 me
gaton gereed, dat is 135 maal
zoveel als in de tweede we
reldoorlog tot ontploffing is
gebracht. Deze explosieve
kracht wordt verplaatst door
middel van raketten, die de
gehele aarde omspannen en
waartegen geen effectieve
afweer mogelijk is. Men is dan
ook overtuigd, dat in een
eventuele oorlog anno 1964
100.000.000 Amerikanen het
leven zouden laten.
Het wapen is niet langer een
middel tot krachtmeting, maar
tot vernietiging. In plaats van
de balance of power is geko
men de balance of horror.
Dit alles heeft tot gevolg, dat
het militaire apparaat tegen
woordig wordt opgebouwd,
niet om een oorlog te winnen,
maar om deze te voorkomen,
(de zinspreuk van het U.S.
Strategie Air Command is:
„Peace is our profession").
Toch blijft altijd de mogelijk
heid bestaan, dat er een oor
log ontstaat op de wijze van
een verkeersongeluk, ook al
omdat de nucleaire wapenen
gemakkelijk leiden tot een
drieste buitenlandse politiek
(Hongarije, Cuba).
Ad. 2
De thermonucleaire wapens,
gericht op steden zijn in
strijd met de militaire ethiek
en met het volkenrecht. Zon
der discriminatie richten de
counter-city weapons zich
tegen militairen en burgers,
mannen, vrouwen en kinde
ren, belligerenten en ande
ren, tegenwoordige genera
tie en nageslacht. De moderne
oorlog maakt dus onze be-
„Het was mij een grote vreugde dat ik deze middag heb
mogen beleven."
222
