het lagere volk", en dat Ome toen rood van kwaad
heid werd. Dit klopt wel met jouw politieke analyse,
maar het blijft een visie van eerstbeginnenden.
En van een ongetwijfeld gecompliceerd mens als de
wiskundeleraar van der Corput en zijn hele Gonio
metrie herinner ik me bijvoorbeeld alleen maar
goed, dat hij vóór een repetitie de klas nieuwe
spiekmethoden leerde teneinde de sportiviteit van
de aanstaande krachtmeting te verhogen. Een
briefkaart met gonioformules onder de bank zoda
nig met een punaise vastprikken, dat je hem lezen
kon doch onzichtbaar kon laten wegdraaien als de
leraar er aan kwam, was een dier geniale metho
den. Een andere was, om het briefje met de formules
in je holle linkerhand boven je schrift op je bank te
hebben doch door je mouw heen met een touw
tje verbonden met een knoop op je borst. Als de
leraar er dan aankwam, aldus van der Corput,
hoefde je alleen maar heel diep te ademen om het
spiekbriefje vanzelf weg in je mouw te laten schie
ten. Speciaal voor meisjes had hij nog een ingenieu
ze derde methode: onder de jurk het briefje in de
directoire gestoken en de jurk kuis rechtslaan bij
onraad. Je kunt het merkwaardig noemen, dat ik
van deze lessen in corruptie alles zo goed onthou
den heb en van de hele edele goniometrie helemaal
niets; wellicht wijst het op een karaktertrek van mij,
maar je kunt het niet een kijk op een leraar noe
men, die in de schaduw van jóuw observaties kan
staan. De ware leraarsziel is voor mij zo verborgen
gebleven als die van het menselijk skelet, dat in
het Plant- en Dierkundelokaal óók voor de klas
stond; zelfs of het mannelijk dan wel vrouwelijk
was, is nooit tot mij doorgedrongen.
En dus, amice, moet ik in deze laatste brief roem
loos verstek laten gaan. Ik moet het af laten weten,
hoewel ik toch een waar verleden-fetichist ben. In
de Plant- en Diertuin van mijn Zeeuwse jeugd wan
delen vrijwel alle figuren, zelfs de leraren, met
allemaal even mooie aureolen om de hoofden, en
het lot, dat mij uit die Hof van Eden wegsnoeide
vóór ik tot kennis van het onderscheid tussen goed
en kwaad gekomen kon zijn, heeft mij dus een wel
daad bewezen. Het aangenaam resultaat is, dat ik
mij alleen maar een Walcheren kan herinneren, dat
stralend wit was van geurende Meidoorn, terwijl jij
met kennis van zaken van de veerdelige bladvorm
van een éénstijlig gewas uit de familie der Rosa-
ceeën kunt spreken op een wijze, waar de betere
abonnees op het Zeeuws Tijdschrift houvast aan
kunnen hebben. Ik heb zelf met geboeidheid je
Schoolflora gelezen, maar moet bekennen dat aan
mij het juiste aantal meeldraden van Kubus, de
stamper van Ome of de bloeiwijze van Roel nimmer
duidelijk is geworden. Ik ben onbekwaam om het
verder determineren met enig succes aan te vatten.
Ik kan alleen maar beleefd mijn petje afnemen, als
het collectief dier leraren en leraressen nog eens in
een laat Vrij Kwartier der Herinnering imponerend
langs komt wandelen.
En hiermee is dan onze correspondentie voorlopig
voorbij. Erkentelijk ben ik het Zeeuws Tijdschrift dat
de brieven uitlokte.
Vaarwel dan, Domburger -ik wuif je na zoals ik
honderd malen stoomtrammen heb nagewuifd, als
ze Domburgers weer verder naar hun bestemming
reden nadat ik er op nobeler bodem uit was ge
stapt. Thanks for the memory!
Ik ben dank zij deze brieven nóg eens een keer in
de vroege vroegte uit mijn dorp naar de Grote
Stad getramd, met Jo, Zus en Frans. We hebben
nóg eens gevieren zitten blokken op huiswerk;
stadskinderen hebben 's avonds huiswerk kunnen
maken maar op dorpen is er waarachtig altijd wel
wat beters te doen. Het blokken is gelukt, we zijn
er zowat mee klaar gekomen behalve dan je zuster
Jo, die niet aan haar Duits toegeraakt is. Maar dat
geeft niets want ze heeft Duits in het eerste uur.
We zullen dus na aankomst goed opletten of direc
teur Zimmermann conciërge Bruëll niet op lage
spionage heeft uitgezonden en dan gevieren soli
dair heel, heel langzaam van de tram naar school
lopen. Bij aankomst zullen de overhoorbeurten van
het eerste uur dan zeker al voorbij zijn.... ja,
meneer, laat zijn we wel vanochtend, de tram moest
zó ontzéttend lang met suikerbieten rangeren in
Koudekerke. Nah, schade, setze dich geschwind,
Johanna. O, brave tram, hoeveel missen van hoe
veel beurten in eerste uren heb je gewillig en on
verdiend op je brede rug genomen! Wat heb je ons
van welverdiende onvoldoendes gered; hoe menig
Kerst-, Paas- of Overgangsrapport heeft door jou
zodoende nog nét het noodzakelijk-geflatteerde
beeld van onze wetenschappelijke vorming ver
toond
De schooldag is voorbijgegaan en de terugreis uit
wetenschappelijk Middelburg naar de vrije natuur
is volbracht. We zijn er. Ik zie mij weer voor mijn
stationnetje staan, bereid tot nawuiven van de weg
schuivende tram ook al zullen de rails daarvan al
spoedig vijandelijk gebied bereiken. Vaarwel dan,
Domburgers. Tevreden wandel ik naar huis. Vaar
wel, van Schagen. Laat mij, nu ook deze correspon
dentie gaat wegschuiven in hetzelfde verleden als
dat van onze hele goede jeugd, je bekennen, dat
ik in het milde licht der herinnering toch wel enig
oog voor iets in zekere zin menselijks aan de ande
re kant van onze gemeentegrens gekregen heb.
Bedankt voor je brieven, die aan het verkrijgen van
dit laat pacifistisch inzicht hebben meegewerkt.
Thanks, thanks for the memory!
A. VIRULY
