Westhove (centrum rechts) midden 16e eeuw
Figuur 3
norama van Walcheren, aanwezig in het Scheep
vaartmuseum van Antwerpen en wel 1550.
Het Panorama beeldt Walcheren uit gezien vanuit
een denkbeeldig punt in het centrum naar de kust
toe met de omringende wateren. Voor ons van be
lang is een afbeelding van het kasteel Westhove
waaruit duidelijk blijkt dat het een renaissance-
tuin heeft met een fontein. Guicciardini spreekt
in de jaren zestig van de 16e eeuw zijn bewon
dering uit voor de tuin van Westhove en wanneer
een Italiaan dit doet, vertrouwd met de sfeer van
de renaissance, moet de tuin iets bijzonders zijn
geweest. Een dergelijk type tuinen komen we te
gen in het bekende werk van Sanderus: Flandria
lllustrata. Dan bevinden we ons evenwel in de
eerste helft van de 17e eeuw. Ook hieruit mogen
we concluderen met een vroeg specimen van dit
soort tuinen te maken te hebben. Op de fijnzinnige
tekening van Westhove (fig 3) is weinig van het
kasteel te zien, dat als uithof van de prelaten
van de abdij te Middelburg tevens dienst deed om
vorstelijke personen en hoogwaardigheidsbekleders
te ontvangen.
Al eerder is het kasteel Sandenburg (fig. 2) ge
noemd, dat in de eerste helft van de 16e eeuw
een cultureel middelpunt vormde.
Het kasteel, dat blijkt duidelijk uit de afbeelding
op het Panorama, moet een bomenrijk hof hebben
gehad, maar anders van allure dan Westhove.
Ter Hooge ligt in een krans van bosschages en
hoger opgaande bomen. De dorpen liggen ver
scholen in het groen.
De tweede helft van de 16e eeuw is voor geheel
Zeeland een bewogen tijd geweest: overstromingen
en heen en weer trekkende troepen teisterden het
land. In zulk een tijd denkt men niet aan het
planten van bossen of het aanleggen van zoge
naamde lusthoven. Dit is weggelegd voor de 17e
eeuw. Wanneer de kroniek van Smallegange ver
schijnt, blijkt uit de afbeeldingen dat op de Zeeuwse
eilanden talrijke buitenplaatsen zijn gesticht, ver
nieuwd of herbouwd, waarbij men naar de eis
van de tijd fraaie tuinen heeft aangelegd in de
stijl van de barok.
M IT het jaar van verschijnen van de kroniek van
Smallegange 1696 mag men niet afleiden
dat alle tuinen en bossen kort daarvoor zijn
aangelegd. Uit het Speculum Zelandiae, dat is
een beschryvinge ofte afbeelding der steden, am-
bachts-heerlijckheden, dorpen, castelen, ridderlijcke
hofsteden, huysen en gebouwen, gelegen in de
Eylanden en de Graeflijckheyt van Zeelandt, blijkt
dat omstreeks het midden van de 17e eeuw er met
name op Zuid-Beveland een aantal heerlijke huizen
bestaan met kunstig aangelegde tuinen. De tuin
van het huis Baarland is een nadere bestudering
waard. Naast een keurig geschoren boompje be
merkt men fraai aangelegde perken in de vorm van
hef wapen van Zeeland. Zuid-Beveland is altijd een
90
