De landschappelijke ontwikkeling van Zeeland
Hoewel de opzet van de ruilverkavelingen hoofd
zakelijk agrarisch is, blijken er plaatselijk moge
lijkheden te zijn tot inpassing van het recreatie
facet. Zo ontstaat in de ruilverkaveling Stoppel
dijk het recreatie-object de Vogel, waarvan de be
planting in het kader van het landschapsplan wordt
uitgevoerd.
Ook bij de inpoldering van de Braakman ontstond
naast de uitbreiding van het landbouwareaal een
interessant recreatieobject.
Bij het overzicht van de verschillende manieren,
waarop in de afgelopen jaren landschapsherstel
plaatsvond, mag tenslotte niet vergeten worden de
aanleg van weg- en dijkbeplantingen in het kader
van wegverharding ten behoeve van de landbouw.
Op deze wijze zijn bijvoorbeeld door het Water
schap Het Vrije van Sluis vele kilometers wegen
van een beplanting, voornamelijk bestaande uit
opgaande bomen, voorzien. Het is te betreuren,
dat de iep, die voorheen zo fraai in het Zeeuwse
landschap paste, niet meer gebruikt kon worden
tengevolge van de iepziekte. In de plaats daarvan
werd voornamelijk gebruik gemaakt van de po
pulier, die eveneens goed bestand is tegen de zee
wind. De vorm van deze boom is echter een totaal
andere dan die van de iep, zodat ook daardoor
een verandering van het karakter van het land
schap valt te constateren.
Kenmerkt het landschap zich dus op het ogenblik
door een grote openheid, plaatselijk zorgen de
boomgaarden voor een grotere verdichting, zoals:
in het oostelijk deel van Walcheren, bij Kapelle-
Biezelinge, in de Zak van Zuid-Beveland, nabij
Haamstede en, verspreid, in Zeeuwsch-Vlaanderen.
De tendens tot vergroting van het fruitteeltareaal
kan uit landschappelijk oogpunt gunstig worden
genoemd, hoewel de oude hoogstamboomgaarden
landschappelijk waardevoller waren dan de huidige
la agstamaanpl anting en.
Wij hebben gezien, dat in de afgelopen 20 jaren
een belangrijk deel van de landbouwgebieden in
de provincie Zeeland heringedeeld is. In deze
korte tijd is het effect van de ingreep op land
schappelijk gebied vermoedelijk groter geweest
dan de ontwikkeling gedurende de gehele groei
van dit cultuurlandschap in de voorafgaande eeu
wen.
Wat is hiervan de consequentie geweest? De wijze
van aanpak van deze landhervormingen heeft zich
in deze korte periode niet of nauwelijks gewijzigd.
Daardoor heeft het landschap een zekere nivel
lering ondergaan. Ondanks het vele dat tot stand
is gebracht, menen wij niet te kunnen ontkennen,
dat een zekere eentonigheid het gevolg is ge
weest. Verrassingselementen zijn nagenoeg niet
aanwezig. Wel is gebleven het sterke contrast
tussen het landschap binnen de duinen en dijken
en de grote schaal van de Zeeuwse stromen,
waardoor de sfeer hier totaal verschilt van overig
Nederland. Hiertoe heeft ook bijgedragen het
extreme klimaat, dat zijn stempel heeft gedrukt
op de houtsoortenkeuze.
Wij zijn thans in een periode gekomen, waarin
wij ons dienen af te vragen of het Zeeuwse land
schap, zoals het zich thans voordoet, de functie
kan vervullen, die het in de toekomst ten behoeve
van de totale Nederlandse samenleving zal krij
gen toebedeeld.
79
