'Outkoopdag in de
in d'n ouwen tied
mburgse bossen
gekroonde stoel waarin de nieuwe ambachtsheer
naar het rechthuis gedragen zou worden. Op 22 juli
1758 werd de nieuwe ambachtsheer, Jacobus Koo-
mans, plechtig ingehaald. Bij de molen hield het
rijtuig stil. In gezelschap van de notabelen en be
geleid door tien gewapende jongelieden en een
vaandrig met het vaandel ging de ambachtsheer
te voet tot aan het begin van het dorp waar de
gekroonde stoel gereed stond bij de eerste ere
poort.
„Tien jonge Dochters wachtten zyne Wel Ed.
Gestr. aldaer op en de Ambachtsheer werd, na
dat hy zich in de gemelde Stoel geplaetst had,
door deze jonge Dochters gedragen langs het
Dorp, door de opgerichte Eerepoorten, tot in de
Kamer van het Rechthuis". En dat alles nog maar
ruim twee eeuwen geleden. Deze ceremonie weer
spiegelt de positie die de ambachtsheren in Zee
land bezaten.
Het leven op het dorp speelde zich toen rond het
rechthuis, waar schout en schepenen rechtspraken,
en de kerk, af. Waarschijnlijk heeft de eerste be
woning zich op en om het terrein van de kerk
gevestigd. Later concentreerde de bewoning zich
aan en om de Dorpsstraat, waar het recht- of
parochiehuis stond op de plaats van het tegen
woordige gemeentehuis. Wanneer men van de to
ren naar de veelsoortig begroeide vliedberg en
het dorp kijkt, krijgt men een idee van de ver
hoging waarop het oude dorp zich heeft gevestigd.
De vliedberg, c. 12 m hoog, is één van de mooiste
van Zuid-Beveland. Tezamen met de Dorpsstraat
zijn de kerk en het terrein met de vliedberg inge
volge de monumentenwet tot een beschermd dorps
gezicht verklaard. Vanaf de top van de vliedberg
krijgt men een uitstekend beeld van de met bomen
begroeide omgeving, een thans voor vele gemeen-
De kerk aan Westend
ten in Zeeland ongekende weelde. Ligt Wemel-
dinge op een smalle kreekrug, even buiten de
kern van de gemeente treft men een veel bredere
aan, die het landschap zeer verlevendigt.
Me zulle 't dan noe is èbbe over de 'outkoop-
daegen in d'n ouwen tied Zöas Gróötevaoder
dat an mien verteld eit, zó ongeveer è'k 't ook
opgeschreve.
In 't naejaer begon de bosbaos dikkels a om de
bomen te blikken, die in anmerkienge kwaeme om
verkocht t'oren. Dan kapt'n op 'n plekke de schosse
van d'n boom en op dat blik (zöas dat dan ge
noemd wier), di zette'n dan't nommer op van de
koop 2). 't Kap'out dat op de troenken stoeng, dat
wier deur schalmpatten3) in kopen verdêêld en
ook genommerd. De bakkers kochte mêêstaol de
zwaere pèrken 4), die musters waere 'n stik langer
as de gewone musters. De braembossen en dikkels
ook nog 't dööie 'out, dat was vö d'aerme ménsen,
die mogte dan mè zieë, dasse dimee d'r 'uusje
verwaermde en d'r eten kookte en ook nog d'r
bróód bakte.
De boeren die kochte mêêstaol klief'out, en vó d'n
oven gebruukte ze musters. De waegemaekers, die
kwaeme om d' olmene bomen, om waegens en
aolierlei landbouwwerktugen uut te maeken, zöas
214
