logische collectie, die op de bovenverdieping
van het museum is opgesteld.
De jaarvergadering van de werkgroep zal plaats
hebben op 11 maart 1969, des avonds om 19.30
uur in het Documentatiecentrum van de Pro
vinciale Bibliotheek, Abdij 9, Middelburg.
Na de pauze houdt de heer A. Haandrikman een
causerie over de door hem gedane vondsten te
Twistringen.
Er zijn nog exemplaren verkrijgbaar van het
werk van de heer D. Nolf, Bijdrage over mid
den eocene vissen. Te bestellen bij de schrijver,
Biezenstraat 1, Brugge, België.
Tijdens de jaarvergadering, die op 11 maart j.l.
werd gehouden, is besloten een WERKWEEK
EINDE te organiseren. Dit zal plaats hebben
op 19 en 20 april 1969. Het programma omvat:
een excursie naar het Land van Saaftinge, een
wandeling door het Zwin en verder voordrach
ten en demonstraties in de goed verlichte en
verwarmde ruimte in de voormalige gasfabriek
te Aardenburg, die voor dit doel door ir. J. A.
Trimpe Burger gastvrij ter beschikking is ge
steld. Overnachting in de Van Eeghenstichting,
of in het Motel Rodanborch, beide te Aarden-
burg. Nadere mededelingen volgen nog per cir
culaire.
Wind, weder en vooral getijde dienende zal
binnenkort een tocht per boot worden onder
nomen naar de HOGE SPRINGER. Het pro
gramma van deze tocht wordt per rondschrijven
bekend gemaakt.
Het bestuur van de Werkgroep Paleontologie
is thans samengesteld als volgt:
Voorzitter: drs. P. J. van der Feen:
Secretaris: de heer J. M. Moraal, Van Dam van
Isseltstraat 3, Vlissingen, tel. 01184-3466;
Penningmeester: de heer J. van den Berg.
Dr. mr. C. A. van Swigchem, hoofd afdeling
Beschrijving van de Rijksdienst voor Monu
mentenzorg sprak over
18e en vroeg 19e eeuwse bouwkunst in Zeeland.
Het 19e eeuwse straatbeeld, aldus spreker, in
de grote steden van Zeeland, vormde als het
ware een kristallisatie, een neerslag van ver
schillende stijlen, die sinds de middeleeuwen
hun sporen in de gevelwanden hebben achter
gelaten. Hout en steen, gotiek, renaissance,
klassicisme en barok; de verticale lijnen van
de gotische bouwstijl en de horizontale uit de
klassisistische tijd, dit alles weerspiegelde zich
in de gevelwanden, en was tot een eenheid van
verscheidenheden vergroeid.
Tot en met de 18e eeuw blijft de individualiteit
van elk huis bewaard. Het zelfbewustzijn van
de bouwheren zou geen uniformiteit geduld
hebben. In de 19e eeuw wordt de ontwikkeling
van de bouwkunst, zoals die in Parijs en Lon
den plaats heeft, niet gevolgd. De oorzaak hier
van moet gezocht worden in het feit, dat de
Zeeuw de schaalvergroting op politiek terrein
na 1800 niet heeft kunnen bevatten, en zeker
niet heeft kunnen waarderen. Van gewest met
eigen vertegenwoordiging werd het in korte
tijd getransformeerd in een deel van de Ba
taafse Republiek, een onderdeel van het Ko
ninkrijk, ingelijfd bij het Franse Keizerrijk en
tenslotte weer een deel van het Koninkrijk.
„Ik verlies mij er in" zeide burgemeester Jacob
Hendrik Schorer, die al deze mutaties had
meegemaakt. Inderdaad, de Zeeuwen verloren
zich er in, consolideerden geld en posities,
maar gingen niet uit op nieuwe veroveringen.
Het is interessant om te zien, hoe in de archi
tectuur van de woonhuizen in de 17e en 18e
eeuw de z.g. Italiaanse, horizontale gevel lang
zamerhand werd geïntegreerd in het stadsbeeld,
en de gotische verticale lijn werd vervangen.
Soms werd een gotisch topgeveltje eenvoudig
afgebroken om de modieuze horizontale dak
lijst te kunnen verkrijgen.
Architecten van naam hebben de Zeeuwse ste
den met fraaie gebouwen verrijkt: Von Baur-
scheit, De Munck, Kayser. Niet te verwaarlozen
is echter de invloed van de eenvoudige, maar
goed onderlegde „meestertimmerman". Een van
de mooiste gebouwen van Middelburg, het
Zeeuws Museum, is het werk van zo'n onbe
kende ambachtsman.
Na de pauze gaf dr. Van Schagen een bijzonder
interessante uiteenzetting over het plan tot
verbouwing van de ABDIJGEBOUWEN, opge
steld door de Franse architect Anselin; zijn
tekeningen en plattegronden onthullen het
gelukkig niet volvoerde plan om op de
plaats van de middeleeuwse Abdij een moderne
prefectuur te stichten, compleet met gendar
merie-kazerne. De tekeningen van Anselin zijn
voor de geschiedenis van de Abdij zeer belang
rijk, aangezien ze nauwkeurig aangeven, voor
welk doel de verschillende gebouwen in 1813
werden gebruikt. Jhr. mr. G. F. Sandberg ont
dekte deze bouwkundige tekeningen enige jaren
geleden in Parijs.
Werkgroep Historie en Archeologie
secr. mr C. Kannegieter, postbus 56,
Middelburg.
Tijdens het Vliedbergen-symposion, dat in de
maand oktober van het vorige jaar door stu
denten aan de V.U. werd georganiseerd, werd
reeds besloten van het aan de deelnemers uit
gereikte „working-paper" een tweede druk te
doen verschijnen, waarin tevens zullen worden
opgenomen de verslagen van het symposion en
de discussie, een lijst van de deelnemers, en
misschien een kaart van aanwezige en verdwe
nen vliedbergen.
De nieuwe oplage zal omstreeks de paasvakan
tie 1969 verschijnen; belangstellenden kunnen
nu reeds een exemplaar bestellen bij het secre
tariaat van de werkgroep.
Reeks Zeeuwse Studiën
Nog beperkt voorradig
J. Th. de Smidt en M. P. de Bruin, BEELDEND
RECHT, tekeningen bij strafvonnissen uit Zie-
rikzee, XVIe-XVIIIe eeuw.
In 1965 als overdruk verschenen uit: Verslagen
en Meededeelingen dl XII, 3 (1965) van de
Vereeniging tot uitgaaf der bronnen van het
Oud-Vaderlandsche Recht.
Te bestellen bij het secretariaat van de werk
groep. Prijs 3,per exemplaar.
27
