Tot Middelburgh by Richard Schilders
een ttjeDet»
y diey tvelcke men Weder-
"Requefte
ooperen ofte Mennoniten noemt, ouer-
hegheuen:waerin zy foeckqp te bewij-
aijDat het Cri/di-voercn teghen Godes
niet alïeene
claerlick wtdeH. Schrift
bctoogbt wcri:?nacr oochjilled1 argumeten
bp'oen VPcDrrDoopcrcu in De boojfcpöe -
Jficqueftc üpgl)eb?acl)t/S»t= Ir
Ghemaeckt door eenighe vande Dicv j E
naers des H.Euangelij in de Ste-
Chedrud by Richardt Schilders,
Sx>Q«uiiDc wt JLombacrtftraetU?.
i 5 2 O-
\M£|
P. J. Aarssen
Op 9 februari 1618 wordt door de Staten van Zeeland beslist
„op de Requeste van Richard Schilders, Gesworen Drucker van
Zeelant; dat alzoo hy gaerne mits synen hoogen ouderdom, van
omtrent 80. Jaren, hem in eenigh gerust Huys zoude begeven;
het de Heeren Staten believen wilde, hem te continueren syn
leven lanck, het Pensioen van ihien Ponden grooten Vis: 's Jaers,
dewelcke hy is genietende". Nog zestien jaar heeft hij, hoewel
niet altijd even rustig, van zijn pensioen kunnen genieten voor
hij, 96 jaar oud, in 1634 overleed. De schaarse gegevens die uit
zijn lange leven bekend zijn laten hem zien als een boeiende
werkzame figuur.
Het eerste tot nu toe bekende te Middelburg gedrukte boek
'oordt Endt z,y darrom tot de 2?fir-
gherhae wacht var/de Oacrhnt
niet cn bchooren gliedwon*
ghtn te worden.
Derlcptjpit.
den van Walcheren*
r
Rom.
"3H cte btDP ï5tcei)er«/l)cbt ncljt op De gftene Die
tro ceöjt ad) t en ar gij t rnt fTe ni ah 1/ tegf) en D e i ets
te Die gijp atjclcert Ijebt/cnDe iuijcfet ban Sjcn.
MI DDELBVRGH,
vV\V''c> I
Eerst bijna honderdvijftig jaar nadat de boekdruk
kunst was uitgevonden verschijnt van zijn pers in
1580 het eerste Middelburgse boek. Zeker was er
vóór die tijd reeds gedrukt in Zeeland. Zo ver
scheen al in 1478 te Sint-Maartensdijk het boekje
der Syelen Troest. De drukker ervan leren we ken
nen op de laatste bladzijde: „Item der Ziele troest
dy es gheprint ter eeren en ter weerdichheyt der
ghebode Gods. By my pyeter werrecoren wonende
tsente mertensdijck in Zeelandt". Uit de tekst blijkt
verder dat het zijn eerste werk is, en nog voor
verbetering vatbaar. Of het ooit verbeterd is, is
helaas niet bekend. Der Syelen Troest is het enige
werk dat van deze eenzame figuur onder de
Zeeuwse drukkers bekend is. Eenzaam inderdaad
omdat het duurt tot het laatste kwart van de zes
tiende eeuw eer we in Zeeland weer drukkers
tegenkomen waarvan werk bekend is. Wel hebben
in deze periode verschillende Zeeuwse drukkers
buiten Zeeland gewerkt, onder andere te Antwer
pen Matthias van der Goes (1481-1491) en Henric
Peetersen van Middelburgh (1539-1549), te Keulen
Cornelis van Zierikzee (1489-1517) en te Delft Mau-
rits Yemantssoen van Middelburch (1477-1487). Een
bewijs dus dat het de Zeeuwen niet ontbrak aan
praktische kennis van de boekdrukkunst. De stads
rekeningen van Middelburg leren ons verder dat
er destijds verschillende „bouckprinters" als poor
ter van die stad zijn ingeschreven. In 1483 is dat
Jan Willems van der Gouwe, prenter, en in 1517
Jacob de Grave, bouckprinter uit Antwerpen.
Meester Jan, druckere van Halle, wordt poorter in
1525 en Jan de Printer van Sint Winoxbergen in
1548. De meeste van deze namen komen we later
tegen als boekverkoper of boekbinder. Of zij hier
hun beroep als drukker hebben uitgeoefend is niet
te achterhalen. Zo ze al gedrukt hebben, zal dit
zeker anoniem zijn gebeurd. De vrees voor de
