verschijnende streekbladen. Wel vrijwel allemaal
(betaalde) abonnementsbladen.
Deze nieuwsbladorganisatie telt een 160 leden,
waarvan 104 bladen éénmaal per week, 33 twee
maal en 24 driemaal per week verschijnen. De
totale gedrukte oplage bedraagt (cijfers 1968)
1.001.952 exemplaren, de ongeorganiseerde nieuws
bladen niet meegeteld. Immers, waar bij de dag
bladorganisatie iedere uitgever (met uitzondering
van „De Waarheid") lid is, zijn er heel wat meer
ongeorganiseerde nieuwsbladen, overigens wel
meestal de allerkleinste onder deze categorie.
Gaan we deze betaalde nieuwsbladen waf nader
bekijken op taak en functie, dan kan er wellicht
om een geliefd orthodox Thools woord te be
zigen toch nog enige toepassing worden gemaakt
op de Eendrachtbode, zoals in feite het verzoek
van het Zeeuws Tijdschrift bedoelde.
In het verleden heeft men de nieuwsbladpers dat
wil zeggen de niet dagelijks verschijnende kran
ten nogal eens van de anecdotische kant be
keken. Men sprak van dorpskrantjes, waarin het
„harmonium in prima staat" wordt aangeboden in
één adem met de „beer ter dekking", waarin de
geopende of gemoderniseerde winkel van de plaat
selijke middenstander tot het voornaamste nieuws
zou behoren.
Zeker, nieuwsbladen zijn in de lezerskring vaak
bekend bij de naam van de uitgever, zoals de
krant van Markusse in Wissenkerke en inderdaad
ook, zoals de commissaris van de koningin in Zee
land het op de jubileumreceptie stelde: de Een
drachtbode van Heijboer. De nieuwsbladjournalist
woont „temidden zijns volks" en kan niet, afgezien
of dat aan zijn plicht zou voldoen, met alles en
iedereen de vloer aanvegen. Bij alles zijn zijn
abonnees en zijn adverteerders betrokken en wie
nu met de ogen knippert over zoveel commercia
liteit bedenke, dat de dagbladpers zich bepaalt
tot de commercie in groot verband: Verolme, Van
Doorne, Philips enz. De middenstander komt meer
in de nieuwsbladen aan bod. De nieuwsbladpers
bevestigt de stelling, dat het nieuws dicht bij huis
hét nieuws is, waarin men het meest geïnteresseerd
is. Het nieuwsblad geeft uitgebreide informatie,
onder andere over het behandelde in de gemeente
raden.
De verkoop van het perceeltje grond in de raad
van Stavenisse aan de heer Jansen is zelfs voor
de lezers van het provinciale dagblad van te weinig
betekenis om van de redactie te vergen daarvoor
ruimte af te staan. De redactie zit dezelfde dag
met nog vier, vijf andere raadsverslagen van
andere Zeeuwse gemeenten in zijn krant. En boven
dien heeft het als dagblad een belangrijke taak
inzake het wereldnieuws. Voor ellenlange raads
verslagen in dat dagblad zou er nauwelijks één
procent van de lezers geïnteresseerd zijn. Maar
voor opname in de Eendrachtbode is de verkoop
van dat perceeltje grond wél belangrijk, ledereen
in Stavenisse leest het nieuwsblad en daardoor is
het geïnteresseerde percentage veel groter, maar
bovendien ligt het perceel van Janse naast dat
van Pieterse. En Pieterse wil graag weten wie zijn
nieuwe buurman wordt of kan daardoor misschien
G. Heijboer aan hef woord
zelfs tot een transactie komen. Zo kan het op zich
simpel raadsbesluitje voor meerdere inwoners van
economische betekenis zijn. En niet alleen daarom
is het wél nieuws voor de Eendrachtbode.
De redactie van nieuwsbladen is meestal goed in
gevoerd, belangrijke zaken zijn vaak al in ander
verband aan de orde geweest. Zij kent de achter
gronden. Zij zal ook niet gemakkelijk de plaatse
lijke politie als SS-ers betitelen; daarvoor liggen
meestal de verhoudingen te gemoedelijk.
Nóg reden van bestaan
Als na het bovenstaande toch de vraag zou rijzen
of in onze tijd met een zo snelle dagbladinformatie,
met een nog snellere radio en een nog voorbeel
diger" televisie het lokale nieuwsblad in zijn be
perktheid nog reden van bestaan heeft, mogen
we wellicht even onze landelijk voorzitter van de
NNP citeren in zijn jaarrede 1968:
„Ik meen daarop positief te moeten antwoorden,
want deze beperktheid is juist zijn kracht. Ook het
wezenlijke leven van iedere mens speelt zich in de
zekere beperktheid van zijn leven of haar woon
plaats af. Alleen de lokale krant is in staat uit
puttend de bijzonderheden weer te geven van het
gebeuren daar.
De levensgewoonten zijn niet overal gelijk. Er is
verschil tussen Friesland en Brabant, Drente en
Zeeland, Limburg of Groningen. Bij de lokale krant
is alles van belang voor de lezer. Immers zij bevat
verslagen van vergaderingen van verenigingen,
waarvan hij lid is, beschrijft ongelukken uit zijn
193
