Gerhardus Nicolaas De Stoppelaar (1825-1899)
heeft in het culturele leven, dat zich gedurende de
tweede helft van de vorige eeuw in Middelburg
afspeelde, zo'n belangrijke plaats ingenomen, dat
hij in dit verband even de aandacht verdient.
Na zich als advocaat in Middelburg te hebben ge
vestigd (hij kreeg daarnaast tevens de leiding van
zijn vader's wijnhandel, na diens overlijden) werd
hij in 1852 griffier ter secretarie en in 1856 ge
meentesecretaris, wat hij bleef tot 1884. In deze
functie kon hij zijn grote belangstelling voor de
plaatselijke geschiedenis ten volle bevredigen. Nog
beter kwam die tot zijn recht tijdens zijn conser
vatorschap van de „Oudheidskamer op het Raad
huis", waarvoor hij zich zeer verdienstelijk maakte.
Hij aarzelde niet ten bate van de wetenschap zijn
eigen vermogen aan te spreken en kocht voor het
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen in
1888 het gebouw in de Wagenaarstraat om het als
museum in te richten. Doch hij diende de muzen
nog meer. „Het aankweeken van al wat edel was
en van al wat den schoonheidszin kon bevorderen,
de veredeling van Middelburg's ingezetenen, en
verheffing van Middelburg's naam in den vreemde,
ziet, dat was de gouden draad, die door zijn leven
was gevlochten" schreef dr. J. C. De Man over hem
in zijn „Levensbericht"4). Als deken der Confrérie
van Sint Sebastiaan had hij een zeer belangrijk
aandeel in het organiseren van concerten in de tuin
van het Schuttershof en als voorzitter der ver
eniging „Uit het Volk-Voor het Volk" deed hij veel
voor de totstandkoming van muziekuitvoeringen,
volksvoordrachten en tentoonstellingen.
De tuin van de Schuttersdoelen van Sint Sebastiaan
werd eertijds gebruikt voor het boogschieten, doch
in De Stoppelaar's tijd was dit in onbruik geraakt.
Op dit terrein nu, besloot de deken een „Tempel
voor Pictura"5) te doen bouwen. Geheel uit eigen
middelen (niet zonder reden noemde De Man hem
„Middelburg's Maecenas") stelde hij het bedrag,
dat hiervoor nodig was, beschikbaar. Met dit
royale gebaar bracht hij zijn wens tot uitdrukking,
de belangstelling van zijn stadgenoten op te wek
ken voor de moderne schilderkunst.
De gemeentebouwmeester J. H. Will en de archi
tect J. A. Frederiks kregen opdracht het ontwerp te
maken voor het nieuw te bouwen museum, dat aan
de eisen des tijds zou moeten voldoen. De Bilder-
Gallerie te Kassei, gebouwd in de jaren 1871 -'77,
zou De Stoppelaar hierbij voor ogen hebben ge
staan 6). De bouw kostte bij aanbesteding 7.200,
Inmiddels was in 1886 opgericht de „Vereeniging
tot het oprichten en instandhouden van eene open
bare Zeeuwsche verzameling van hedendaagsche
kunst, genaamd Kunstmuseum te Middelburg' De
Stoppelaar was voorzitter en tevens vertegenwoor
diger van de Confrérie van Sint Sebastiaan. Het
bestuur bestond voorts uit: P. J. van der Leyé en
B. A. Verhey, mede namens de Confrérie; J. J. H.
Doorenbos en W. J. van den Berghe, namens „Uit
het Volk-Voor het Volk"; J. C. Lantsheer namens de
Teekenacademie en uit J. P. I. Buteux, W. A. Graaf
van Lijnden en Henri Tak. De sympathie voor de
jonge vereniging bleek reeds dadelijk op de eerste
algemene vergadering op 25 mei 1887 uit het feit,
dat 106 leden en 23 begunstigers waren toegetre
den 7).
Het gebouw was op tijd gereed gekomen voor de
schilderijententoonstelling, welke „Uit het Volk-
Voor het Volk" zou houden in maart 1887. Als mu
seum werd het op 22 juni 1887 voor bezichtiging
opengesteld. Het schilderijenbezit, waarmee men
begon was op de laatste tentoonstelling (1887) aan
gekocht of door schenkingen van aankopen op de
eerder gehouden tentoonstellingen verkregen en
bestond uit:
Mevrouw M. Bilders-van Bosse (1837-1900),
Winterlandschap (cat.prijs 550,
E. Frankfort (1864-1920), Het Morgengebed
(cat.prijs 800,
P. J. C. Gabriël (1828-1903), In de Kamper
polder (cat.prijs 800,
G. Henkes (1844-1927), Interessante lectuur
(cat.prijs 150,
J. S. H. Kever (1854-1922), De zusjes (cat.prijs
250,-);
Fred. Lintz (1824-1909), Het eerste glas (cat.
prijs 80,
A. G. A. Ridder van Rappard (1858-1892), De
tegelschilders (cat.prijs 250,
J. J. Schenkel (1829-1900), Gedeelte der
Groote Kerk te Alkmaar (cat.prijs 400,-
W. J. Schütz (1854-1933), Voor de bui naar
binnen (cat.prijs 150,
P. Stortenbeker (1828-1898), Vroege morgen
(cat.prijs 900,
J. H. Weissenbruch (1824-1903), Strand te
Scheveningen (cat.prijs 300,
Henri Tak (1844-1910)
38
