van de 20e eeuw tot omvang uitgroeiende groot
banken werden overgenomen, welke aan de aan
vankelijk nog bescheiden kredietvraag konden vol
doen. Onder de particuliere bankiers uit de 19e
eeuw in de steden van Zeeland dienen o.a. te
worden vermeld Abraham van den Broecke (1814)
aan de Vlasmarkt tegenover de Kromme Weele,
welke firma later uitgebreid werd tot Van den
Broecke, Luteyn en Schouten, kantoorhoudende
in de Wagenaarstraat. Anderen waren I. Boasson
Zoonen (1847) in de Langeviele en voortgezet in
1932 door de Twentse Bank; L. E. Hendrikse (1858)
aan de Rouaanse kade en in 1899 als Hendrikse
Co's Bankiers en Effectenkantoor aan de Hout
kade en in 1940 overgegaan in de Incassobank;
J. A. Tak en Co. (1859) aan de Groenmarkt, voort
gezet door de Amsterdamse Bank in 1945.
J. A. Zip Co. (1865) in de Molstraat, later Zip
van Teylingen aan de Dam z.z. in 1928 overgeno
men door de Amsterdamse Bank. Van de Kreke
de Kan Co. in 1928 voortgezet door de Natio
nale Bank Vereniging; Hondius Zoon (1890) in de
Vlasmarkt, alwaar heden nog gevestigd. In Vlissin-
gen waren het J. C. de Koster Co. (1877) aan de
Bierkaai; C. R. C. Wibaut Co. (1877) in de Korte
Wolstraat voortgezet in 1916 door de Nationale
Bankvereniging en P. J. Siegers Zoon (1865) aan
de Nieuwstraat.
In Zierikzee werd in 1877 opgericht aan de Oude
Haven, de Firma R. Koole Zoon, in 1954 overge
nomen door de Twentse Bank. In Terneuzen was
het de firma F. S. P. Wijnman (1885) en in Hulst
Louis van Waesberghe-Janssens (1871) welke firma
in 1934 werd geliquideerd. In Goes werden in 1877
opgericht de firma's Franssen v. d. Putte Zoon;
in 1916 in de Rotterdamsche Bank overgegaan,
van Heel Co. in de Klokstraat (in 1940 Incasso
Bank), alsmede de Kanter Horsdijk in de
Wijngaardstraat. In de crisistijd van de dertiger
jaren geraakten enige der genoemde firma's in
liquiditeitsmoeilijkheden hetgeen veelal leidde tot
overname door landelijke banken. De conjunctu
rele groei in de 20e eeuw van ambachtelijk naar
modern industrieel bedrijfsleven bracht grotere
bedrijfseenheden, ook op het terrein van het geld
en kredietwezen welke tendens zich nationaal en
internationaal manifesteerde. Een zeer vermeldens
waardige positie bouwde het Coöperatieve Land
bouwkrediet vanaf de 20er jaren zich op, speciaal
op het platteland. De plaatselijke kantoren, onaf
hankelijk aangesloten bij de Raiffeisenbank
(Utrecht) en de Centrale Boerenleenbank (Eind
hoven) vormen thans een dicht net over de provincie
Zeeland, met de laatste jaren ook vestigingen in de
steden. Doordat het dienstenpakket van de Boeren
leenbanken en spaarbanken (in maart 1970 gingen
de Nutsspaarbanken te Middelburg en Vlissingen
een fusie aan) de laatste jaren steeds meer uitge
breid werd, waardoor het aanhouden van cliënten
rekeningen op allerlei financieel terrein, zoals
salarisrekening met rentevergoeding, beleggings
rekening, allerlei depositorekeningen, bankgiro
enz. is het onderscheid tot de handelsbanken be
langrijk minder van betekenis geworden. Door
deze branchvervanging in de moderne tijd is een
gewijzigde situatie ontstaan ten aanzien van voor
heen. De moderne bank, ook in Zeeland, presen
teert zich aan het publiek op een efficiënte wijze
tot in alle buitenwijken der steden en in vrijwel
iedere plattelandsgemeente, waarbij binnen enige
decennia een nog grotere evolutie te verwachten
valt door een volledige computerisering der bank-
administratie en het geheel op de achtergrond ko
men van chartaalgeld. Hoewel een geheel andere
functie dan de handelsbank of spaarbank dient
volledigheidshalve nog vermeld te worden dat de
Nederlandsche Bank N.V. in 1864 een bijkantoor
opende te Middelburg met in de voornaamste plaat
sen in de provincie z.g. correspondentschappen.
Als bijkantoor van de circulatiebank ligt haar taak
als „bankersbank" voornamelijk ten dienste van de
handelsbanken.
115