zijn in Vossemeer „zichtbare" rechten. Maar er
zijn er meer. In de vorige eeuw zijn over die
rechten talloze processen gevoerd, die door de
rechterlijke instanties zeer verschillend zijn beoor
deeld. In 1919 kwam het arrest van de Hoge Raad
af waarin tot uitdrukking kwam, dat het bestaan
en het tenietgaan van de profitabele rechten niet
door de artikelen van het Burgerlijk Wetboek kan
worden beheerst, maar moet worden beoordeeld
overeenkomstig de letter en de geest van de oude
wetten. „Merkwaardig is wel, dat deze alleszins
juiste en overigens wijze uitspraak pas genomen
is, nadat de ambachtsheerlijkheden gedurende
een kleine eeuw enorme moeilijkheden hadden
gehad, kapitalen aan proceskosten waren uitge
geven, en heel wat rechten waren verloren, vermin
derd of tegen de verdrukking in niet meer met alle
stelligheid gehandhaafd. Het behoeft immers geen
betoog, dat het beleid van veel ambachtsheren
in de loop van de 19e eeuw geheel anders zou zijn
geweest, als deze duidelijke beslissing vroeger
gevallen was."
De talrijke illustraties verhogen de aantrekkelijk
heid en belangrijkheid van het boek.
Het veer tussen Oud- en Nieuw-Vossemeer
niet geheel begrepen visie. Vier eeuwen na 1555 is
de draad opgenomen, vanzelfsprekend op grootser
schaal, efficiënter en machtiger door de monster
machines, die Rijkswaterstaat van de 20e eeuw ter
beschikking heeft. Had men de heren van Vosse
meer laten begaan, dan hadden zij met kruiwagen
en schop de Eendracht afgedamd".
Titel
De lijst van ambachtsheren neemt in het boek een
belangrijke plaats in. „Zij telt 668 personen.
De veerboot en zicht op de molen van Nieuw-Vossemeer
Ofschoon zij niet op het ronde getal van 1000
uitkomt, heeft zij toch geïnspireerd tot het titel van
dit boek: „Land van duizend heren". Het is geen
dichterlijke vrijheid, daar de schijver er van over
tuigd is, dat hij meerdere namen niet heeft kunnen
achterhalen". De schrijver heeft aan de emanci
patie van de vrouw niet gedacht, want de lijst
telt heel wat vrouwen met, men mag wel zeggen,
klinkende namen als Antoinette Ghislaine gravin
de Merode en haar man Charles hertog de Valen-
tinos, erfprins van Monaco óf Gabrielle Marie
Antoinette Josephine de Pret de Calesberg, douai
rière van Alfred Frederic Ferdinand graaf de
Baillef.
Rechten
Het plantrecht, de ambachtsheerlijkheid stelt veel
belang in zijn houtopstanden, en het veerrecht
171
