Vlissingen heeft gekozen
N. Veldhuis,
gemeentearchivaris van Vlissmgen en Veere
Den Koningh van Spagniën is Graaf van uns
land,
Zyn macht blyven wy maintineren.
Zoo lanck hy aen de privilegiën houdt de hant,
Zoo lanck blyven wy hem eeren.
Lanck leeve die Koningh! dat wille wy drinken,
Lanck leeve die Geusen! dat wille wy klinken.
In dit geuzenliedje wordt de kern van het verzet
der Nederlanden in de 16e eeuw geraakt: de
aantasting van verkregen rechten.
Dit verzet is een vuurtje dat smeult en
schijnbaar plotseling oplaait. Het zou echter
verkeerd zijn te denken dat op de Paaszondag 6
april 1572 het verzet tegen de Spaanse bezetting
spontaan en totaal onverwacht naar voren komt.
Het broeit allang in Vlissingen: op Palmzondag,
30 maart, zijn de voorbereidingen voor de rebel
lie reeds in volle gang. Er wordt veel in het
geheim vergaderd en de bevolking voelt de
spanning groeien.
Karei V, heer der Nederlanden, koning van
Spanje en vanaf 1519 keizer van het Duitse
rijk, stelt zich op als een absoluut vorst. Zijn
politiek is sterk op centralisatie gericht en dat
betekent voor de Nederlanden een strenge koers
bepaling vanuit Brussel. In 1517 vertrekt hij
vanuit Vlissingen naar Spanje, waar zijn inhuldi
ging tot koning volgt. Vlissingen is voor hem
een belangrijke zeehaven, vestingstad bovendien.
De Schelde, levensader van Antwerpen, wordt in
feite door deze vesting beheerst: Vlissingen is op
meer dan één manier een sleutelstad.
Door zijn bemoeiingen met Spanje kan Karei
zich niet geheel, dus onvoldoende, wijden aan
het bestuur van de Nederlanden. Hij draagt zijn
verantwoordelijkheden over aan een landvoog
des. Zijn zoon Philips II volgt hem later op als
landsheer in de Verenigde Nederlanden. Nog
eenmaal na zijn troonsafstand komt Karei V in
Zeeland en dan logeert hij in Vlissingen, van
waar hij op 17 september 1556 naar Spanje
vertrekt.
Het grote probleem om alle landen vanuit een
centraal punt te besturen door één en dezelfde
40
