rikzee tegelijk met Middelburg al rechten ontvan
gen heeft van Floris III (1157-1180). Als men dan
weet dat er al nederzettingen waren voor het stad-
zijn, dan ontlopen de steden elkaar niet veel en
blijft het de vraag wie als oudste nederzetting met
de eer gaat strijken. Wetenschap staat niet stil: drs.
J. F. van Agt heeft kort geleden door een interpre
tatie van verschillende gegevens een boeiende re
constructie van de veronderstelde centraalbouw
naar Akens model gegeven uit de 11e eeuw, inge
tekend op de plattegrond van de Sint Lievensmon-
sterkerk van 1657. Sint Lieven, beschermer der zee
lieden was de schutspatroon van Zierikzee. Toen in
1463 de Sint Baafsabdij te Gent een deel van de
arm van de heilige afstond aan de Sint Lievensmon-
ster kerk van Zierikzee, werd het kostbare reliek
sindsdien tweemaal per jaar in plechtige processie
rondgedragen.
ONDERGANG
De vloeden van het laatste kwart van de 14de eeuw
deden voor IJzendijke het ergste vrezen. De gena
deslag kwam bij de stormvloed van 19 november
1404, de St. Elisabethsvloed. Het ambacht IJzen
dijke met inbegrip van de stad werd niet gespaard.
Volgens Cornelis is het laatste levensteken van het
oude Isendike een stadsrekening van 1403. Hij ver
meldt daarbij dat de cijfers van inkomsten en uit
gaven nauwelijks de vermelding waard zijn.. De
stad verviel snel tot puin; nog in 1470 haalde
Biervliet hier scheepsladingen steen voor stortingen
ten behoeve van eigen oeververdediging. Rond 1500
waren de schorren zo hooa dat bedijking weer tot
de mogelijkheden behoorde. Niet de abijen, maar
adellijke geslachten als Adornis, Baenst en daarna
Jeronimus Laurijn kregen van Philips de Schone
het recht van bedijking. Laurijn vooral was het die
ten zuiden van IJzendijke polder op polder liet be
dijken met een verdeling in drie heerlijkheden met
toepasselijke namen: Waterland, Watervliet en
Waterdijk. Ten noorden van Watervliet waren de
schorren dermate opgewassen, dat men het aan
durfde een klein gehucht te stichten dat de aanzet
werd voor het nieuwe IJzendijke. Parma, die
in het laatste kwart van de 16de eeuw snelle ver
overingen in Vlaanderen maakte lief in 1587 bij het
IJzendijke, oktober 1944, na de bevrijding, vanaf de molen naar het noord-oosten gezien.
