gehucht het fort Ysendycke bouwen, dat door
Maurits in 1604 werd veroverd samen met het gehe
le land van Cadzand. IJzendijke groeide en meer
malen kan men van bloei spreken; het vocht met
het bestuurscollege het Vrije van Sluis om de titel
stad. Nog in 1816 werd IJzendijke bij K.B. van 20
augustus als stad erkend.
RAMPSPOED
Zierikzee verdween niet van de aardbodem, maar
het heeft in de 16de eeuw bijzonder hachelijke
tijden gekend: de vloeden van 1530 en 1570, die
aan het omringende land zware schade berokken
den, brachten de stad voor zware lasten. Geduren
de die eeuw teisterde de pest de stad zodanig, dat
het totale aantal slachtoffers in de duizenden liep.
De oorlogstoestanden in de jaren zeventig brachten
Zierikzee op de rand van de afgrond. Durfden
de Staten van Zeeland met hun tapijten in het
laatste decennium van de 16e eeuw de overwinning
op de Spanje verbeelden, midden in de strijd, zo
durfde Zierikzee in 1580 herademen getuige een
opschrift op een drinkschaal in het gemeentemu
seum.
SILHOUET
De Sint Lievensmonstertoren te Zierikzee is een tors
gebleven en toch spreekt die onvoltooide kolos
van grootheid volgens sommigen van groor-
heidswaanzin maar ook van verval, aldus Van
Swigchem. „Zelfs in onvoltooide vorm beheerst hij
het stadssilhouet en geeft tot in wijde omtrek de
plaats aan die Zierikzee inneemt in het gebied van
de Oosterschelde". Een schepping van de familie
Keldermans die toren, die 130 m hoog had moeten
worden. De kerk, meer dan 100 m lang, was één
van de grootste van ons land. Zij verbrandde in
1832 en wat er voor in de plaats kwam was de
Nieuwe Kerk, een merkwaardig product van kerk
bouwkunst uit de eerste helft van de 19e eeuw:
een neo-klassicistische zaalkerk.
Veel minder indrukwekkend is het silhouet van
IJzendijke, maar het heeft een monument, dat lange
tijd het gezicht op de stad bepaalde. Wij bedoelen
de Hervormde kerk waarvan de bouw begonnen
was in 1612 en twee jaar later gereed kwam. Het
grondplan van de kerk vertoonde een zuivere
achthoek gelijkend op die van Willemstad, een
nieuwe vestiging aan het Hollandsch Diep. De
IJzendijke, 1970, de Nederlands Hervormde Kerk. (foto C. A. L. Kotvis).
