verschillende groeperingen is wel een verklaring
te geven. Men kende in de kleine groepen en ge
meenten elkaar te goed. De Heilige Schrift en de
onderlinge veten verstaan elkaar niet altijd even
best. Men gaat uit elkaar, er zijn oefenaars en als
de kleine gemeenten uitgroeien komt de dominee,
die een zwaar stempel op zijn gemeente kan
drukken.
Wat ons bij Henri (Gerrit Hendrik) Kersten, geboren
6 augustus 1882 te Deventer opvalt, is zijn vroege
bekering „Het heeft den Heere behaagt mij op
tienjarigen leeftijd door Zijnen Geest krachtdadig
te overtuigen. Nooit zal ik die plaats vergeten, die
ik als een verloren zondaar verlaten moest. Vele
nachten bracht ik door met bitter klagen. Een jaar
daarna mocht ik den Heere Jezus als de weg der
zaligheid leeren kennen.."
Later gaat hij urenlang de oude schrijvers lezen,
Brakel en natuurlijk Smijtegelt. Tijdens een onder
wijzerschap aan de Keucheniusschool in Den Haag
komt Kersten tegenover de leer van de veronder
stelde wedergeboorte van dr. Kuyper te staan
een nieuwe theologische visie die in brede
kringen gehoor vindt. In 1902 volgt het besluit hem
daarom te ontslaan. Hij vraagt en verkrijgt eervol
ontslag per 1 februari 1902. Intussen volgt zijn
oefenaarschap en komt Kersten 1901 in Middelburg
aan. Door een misverstand is er geen rijtuig en
moet hij in de stromende regen naar Grijpskerke
lopen, waar de scriba met hem meegaat naar
Meliskeke, zijn standplaats. In dit dorp was zijn
plaats als consulent van de kwijnende gemeente,
de enige kruisgemeente in Zeeland. In 1905 wordt
hij als predikant te Rotterdam beroepen.
De Vereniging
De vereniging van 1907 wordt het best in beeld
gebracht met het schema dat hierbij is gereprodu
ceerd. De gemeenten van ds. D. Bakker zijn na 1907
Dc school te Borssele.
k
y M
geleidelijk (voor een groot deel) tot de Gerefor
meerde Gemeenten overgegaan. De Gereformeerde
Kerken zijn met een zijlijn aangegeven. Er zijn
bezwaren tegen de vereniging tot Gereformeerde
Gemeenten, en één van degenen die eerst instemde
was ds. L. Boone (een autobiografie is in 1935 te
Bruinisse verschenen) maar hij trok zich later terug,
omdat hij „bij het oude van den godzaligen ds.
Ledeboer en den godzaligen ds. Van Dijke en den
godzaligen ds. Bakker" wilde blijven, „bij al haar
gewoonten". Zijn hoofdbezwaar was dat de predi
kanten uit de „Kruiskerken" niet zullen overgaan
tot het dragen van de steek en korte broek, terwijl
in de oude kruisgemeenten ook de psalmen van
Datheen niet gezongen zullen worden, al is elke
predikant vrij om in deze gemeenten toch de be
rijming van Datheen van de kansel te lezen.
Een kerk met orde
De Dordtse Kerkorde was in 1907 aanvaard als
akkoord van kerkelijke gemeenschap en handhaving
daarvan. Kersten was hiervan diep doordrongen.
Hij stelt duidelijk dat de kerk geen vereniging is,
maar kerk des Heeren. Kwesties over tucht houden
de gemoederen bezig. Wat is het bindend karakter
van de synodale vergadering? Kersten, sinds 1905
predikant te Rotterdam stelt de kerkenordening op
van 1619 als akkoord van kerkelijke gemeenschap.
Kersten is een Saambinder.
Tucht beoogt het behoud. Tuchtoefening is aller
eerst roeping van de gehele gemeenten.
De nacht van Kersten
In Middelburg valt een belangrijke beslissing: op
24 april 1918 wordt de Staatkundig Gereformeerde
Partij opgericht. Kersten wordt voorzitter. Er is een
portret van hem van 1920 als van de man die weet
wat hij wil. In 1922, mede door een program van
aktie waarin campagne voor handhaving van het
christelijk karakter der natie, tegen dwangverzeke
ring, tegen vrouwenkiesrecht en tegen vaccinatie-
dwang centraal wordt gesteld, wordt hij kamerlid.
Hij is nu veertig. Er is zelfs nog een nacht van
Kersten het gezantschap bij de Paus. In de late
avond van 10 november 1925 wordt het amende
ment aanvaard: geen gelden voor het gezantschap.
Het betekent de val van het kabinet-Colijn.
De val kwam voor Kersten onverwacht. Wat is zijn
politieke betekenis? Er zijn enkele tastbare resul
taten: de afschaffing van het gezantschap bij de
Paus, de verbreking van de rechtse coalitie die
daarmee verbonden isde opheffing van de vac-
cinatiedwang die mede het gevolg is van het
optreden van de S.G.P. en de vrijstelling van de
gewetensbezwaarden in verband met de verplichte
verzekering, die sindsdien een vast gegeven is in
de wetgeving.
Heil van de jeugd
Er is een plaatje van de school te Borssele. Tussen
het eerste en tweede lokaal bevindt zich een mar
meren plaat met de inscriptie: De eerste steen is
gelegd de 24e juli 1913 door ds. G. H. Kersten.
In 1920 brengt de wet de vurig begeerde financiële
222
