ZEE-LAND EN ROUTE
Kees Cijsouw
42
Dit had een prettig leesbaar en licht
wervend stukje over Zeeland moeten
worden. Of beter: over markante stuk
jes Zeeland. Want het zou moeten wij
zen op een aantal interessante, boeien
de, kenmerkende elementen in het
landschap, op een serie landschappe
lijke en archeologische monumenten.
Erg passend in Tijd-schrift, eigenlijk.
En natuurlijk: erg passend in een num
mer, dat is gewijd aan natuur en land
schap in Zeeland.
Het begon bij de voorbereidingen voor
dit speciale nummer, toen er in de re
dactie gegrasduind werd naar onder
werpen. Zouden we de vraag niet kun
nen opwerpen naar de mogelijkheden
van een soort archeologische route,
zoals je die in sommige andere pro
vincies ook hebt, was één van de sug
gesties. We kauwden er wat op door
en vonden een oplossing, die wel er
gens op leek: het zou misschien zinvol
zijn aan het einde van een serie door
wrochte beschouwingen op landschap
pelijke zaken in Zeeland wat aandui
dingen over kenmerkende gebieden in
de provincie op een rijtje te zetten, een
aanzet waarmee de lezer iets zou kun
nen doen - op pad zou kunnen gaan
door het Zeeuwse landschap bijvoor
beeld. Om Zeeland als Scheldeland te
gaan zien, hetzelfde toch iets anders.
Dat leek een aantrekkelijke gedachte.
En ik had - met behulp van ir. J. Trimpe
Burger van het rijksinstituut voor oud
heidkundig bodemonderzoek - belang
wekkende plaatsen en punten uitge
zocht, die in zo'n route in ieder geval
zouden thuishoren.
Op Schouwen-Duiveland zou je moeten
denken aan:
de dominate bossen en duinen in de
omgeving van Westenschouwen en
Haamstede, een duingebied van
rond de elfhonderd hectare, waar
van er driehonderd is beplant met
onder meer Corsicaanse en Oos
tenrijkse dennen. Een gebied met
een rijke flora en fauna, er is een
natuurreservaat, dat zoveel moge
lijk onberoerd wordt gelaten, het
wordt niet aangeplant en daardoor
is een indrukwekkend complex van
stuifduinen ontstaan, in het voorjaar
organiseert de Schouwse vogel
wacht rondleidingen door het broed
gebied van de zilvermeeuwenkolo
nie:
het slot ,,Moermond" te Renesse,
dat uit de zeventiende eeuw dateert
- er zijn intussen geconserveerde
muren blootgelegd van een uit de
dertiende eeuw daterend kasteel -
en het gerestaureerde slot Haam
stede" te Haamstede. Beide kastelen
zouden nadrukkelijk in zo'n route
thuishoren, want zóveel goed be
waard gebleven kastelen heeft Zee
land niet;
de dam door het Brouwershavense
Gat, om een indruk te krijgen hoe
zo'n Deltadam zich in het landschap
voegt en te zien hoe in Zeeland op