sanctus yvo
2!
gevers. Evenmin of de kapel van St.-Yves
ooit een waardig bedevaartsoord is ge
worden voor de devote Bartoenen. De
St.-Maartenskerk werd al spoedig bouw
vallig doordat men in gebreke bleef nood
zakelijk onderhoudswerk tijdig uit te voe
ren. In 1564 zijn er practisch geen leien
meer op het dak en vallen de klokken uit
de toren. Middelburg gaf toestemming
om de kerk op te kalefateren maar noem
de het werk wel ,,wezende meer tot sie
raad en zeer kostelijk". Pas na 1574 werd
de Arnemuidse kerk weer „opgemaakt",
maar nu ten dienste van de nieuwe religie.
St.-Yves
N'an eus ket e Braiz
N'an eus ket eur Zant
Evel Sant Erwan
(Er is in Bretagne geen enkele Heilige
zoals St.-Yves.)
De heilige, die in Arnemuiden zo'n koel
onthaal ontving, was bepaald niet de eer
ste de beste; zeker in de 14e en 15e eeuw
werd hij beschouwd als tweede schuts
patroon van Bretagne (na Sainte Anne).
Door underdogs en outcasts, zeelieden en
rechtsgeleerden werd hij als beschermhei
lige vereerd.
Yves Haelori werd geboren in 1253 te Ker-
martin. Hij studeerde dertien jaar lang bur
gerlijk en kanoniek recht aan de Universi
teiten van Parijs en Orléans. Na voltooiing
van zijn studie werd hij aangesteld bij het
aartsbisdom te Rennes als kerkelijk rech
ter. Enige jaren later vertrok hij naar zijn
geboortestreek, waar hij in Tréguier de
zelfde functie vervulde en bovendien
„recteur" (pastoor) werd. De vele heili
genbeelden die van St.-Yves tot in de
kleinste dorpjes van Bretagne te vinden
zijn, tonen hem meestal in de uitoefening
van zijn rechters-ambt: op aandoenlijk pri
mitieve wijze roepen deze beeldengroepen
het imago op van de absoluut integere
rechter, die moet oordelen in een proces
tussen een rijke en een arme man. De rijke
staat al klaar met een buidel met geld om
de uitspraak in zijn voordeel te beïnvloe
den. De arme heeft niets dan zijn goed
recht. St.-Yves, gekleed in toga en met
een zak met processtukken in de hand
„doet recht" zonder aanziens des per-
soons, maar met grote mildheid voor de
minder bedeelden. Op een dier beelden
vinden we de door hem bij het rechtspre
ken gevolgde gedragsregel verwoord:
In judicando esto pupillis misericors
ut pater, et pro viro matri illorum.
Bij het rechtspreken moet men mededo
gen hebben met de kinderen, zoals een
vader; voor hun moeder moet men als het
ware een echtgenoot zijn.
Reeds tijdens zijn leven deden talloze ver
halen de ronde over de ascetische levens
wijze, het milde oordeel, de onomkoop
baarheid en de weldadigheid van Yves
Haelori. Zijn meeslepende predikaties
hebben hem vooral de laatste jaren voor
zijn dood, toen hij als priester van paro
chie naar parochie trok om de bevolking te
