de drie ringen
110
onderstelling, dat zich pas circa 950 a 1000
een zekere concentratie van de bewoning
in de dorpen zal hebben voltrokken. Hier
bij komt nog een interessant probleem
naar voren namelijk dat van de parochie
stichting, waarbij veel auteurs hebben
aangenomen dat de centraal gelegen kerk
het oudste element van het dorp moet zijn
geweest.
Dekker heeft in zijn dissertatie over Zuid-
Beveland nuchter opgemerkt: „Primair is
de woonkern, secundair de behoefte aan
een kerk. Een kerk kan pas gesticht en in
stand gehouden worden als er mensen
zijn die dit op zich nemen."
De massale parochiestichting, er kan zelfs
van een bevolkingsexplosie gesproken
worden, begint aan het einde van de 12e
eeuw, een datering die de stichting van de
oudste dorpen niet in de weg staat.
Bij de ringdorpen is de kerk, in overgrote
meerderheid de Nederlands Hervormde
kerk, centraal. Het is meestal ook het
oudste gebouw. Het kerkhof om het ge
bouw heeft ter afscheiding dikwijls een
laag, bakstenen muurtje. Dreischor heeft
verder nog de ringgracht, die bij heel wat
ringdorpen is verdwenen. Centraal is bij
Dreischor de gerestaureerde gotische
kerk. Bij de restauratie, die in 1964 werd
voltooid, verloor de kerk haar „Byzantijn
se" uiterlijk, dat zij een eeuw geleden had
gekregen. De kwalificatie Byzantijns is
niet uitzonderlijk als wij bijvoorbeeld letten
op het front van de Nieuwe kerk in Mid
delburg in de vorige eeuw.
Als hulpmiddelen voor de bestudering van
de kerk en kerken in het algemeen zijn aan
te bevelen het „Kunstreisboek voor Ne
derland", ook in gedeelten verschenen,
„Langs Zeeuwse Monumenten" van ir. H.
de Lussanet de la Sablonière en H. Janse
„Kerken en torens in Zeeland".
Wanneer men over de ring wandelt, zal
men al spoedig het voormalige gemeente
huis ontwaren, met een trapgevel uit
1637. Voorde Bataafse-Fransetijd was dit
het gerechtshuis, waar in principe over
Nieuwerkerk, kerk in de ring.
