de pomp op de markt te Sint-Maartensdijk 147 De Kapel van het Kasteel Sint-Maartensdijk (copie uit 1643). Algemeen Rijksarchief, Cat. Hingman no. 3446. 18de eeuw, die als voetstuk voor een lantaarn dienst doet, vindt men in Amster dam op het binnenpleintje van het Van Brienenhofje. Mogelijk zijn er nog meer exemplaren in Nederland te vinden van de genoemde combinatie. De meeste kans iets dergelijks nog aan te treffen ligt mijns inziens in destijds vrij geïsoleerde stadjes of dorpen met een gesloten gemeen schap, of hofjes, die nadien weinig aan veranderingen zijn blootgesteld. Voor waar een uitzondering, helaas! Besluit van de stad Tot in het midden van de 17de eeuw ge schiedde de watervoorziening der bewo ners door middel van putten (op de platte gronden van Blaeu bijvoorbeeld veelal aangegeven). In de loop van de tweede helft van laatstgenoemde eeuw werden op vele plaatsen de waterputten vervan gen door een pomp, met name was dit bijvoorbeeld in Middelburg op het Abdij plein het geval 1 Als wij ons bepalen tot de situatie in Smerdiek, zoals Sint-Maartensdijk door de inwoners wordt genoemd, dan merken wij op, dat de 17de eeuwse „vogelvlucht afbeeldingen" van de Markt aldaar ons het gegeven verstrekken 2), dat de wa terput als zodanig aanwezig blijft; de vormgeving doorloopt het stadium van het „open" type naar het „borrenhuis" puthuisje (het stadje is midden in het ge boomte gelegen, de Markt echter blijft zonder beplanting). Ook zal bijna de gehe le 18de eeuw de watervoorziening der in woners op dezelfde wijze geschieden tot dat in de zomer van het jaar 1791 (2 juli) door Willem de Jonge van Ellemeet (sinds 1773 Drost van Sint-Maartensdijk) aan de magistraat het voorstel werd gedaan het borrenhuisie en put" op de Markt geheel te laten afbreken en de put te laten dem pen wegens veel te hoge reparatiekosten. Daarom werd voorgesteld „weeder op de Mark tegens over het Kerkslop een nieu we wel putt te laate maaken, daar op een harduinsteen pomp te laaten stellen, het welk zoo tot cieraad als gebruik" 3). Wie kreeg de opdracht? Het plan tot het stellen van de hardstenen (arduin is steen van een bepaalde afme ting) pomp op de Markt zal stellig van vóór 2 juli 1791 dateren, het moment van het voorstel aan de magistraat. De korte periode tussen het voorstel en de eerste

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Tijdschrift | 1975 | | pagina 11